Czy ktoś uruchamiał to radio?

Elektronika retro

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Ten schemat pochodzi "Radioamatora i Krótkofalowca" z 1967 r. Na schemacie brakuje jednej kropki- przyciski K1 i K2 są teraz połączone szeregowo, co jest bez sensu. Radio według opisu stroiło się samo- jeden przycisk służył do powrotu do początku skali, drugi zaś do nastrajania kolejnych stacji. Jako diodę pojemnościową zastosowano diodę Zenera.

Jestem ciekaw, czy ktoś budował ten układ i ma jakieś doświadczenia związane z jego uruchomieniem.
Załączniki
strojenie elektronowe.jpg
Awatar użytkownika
Nieliniowy
125...249 postów
125...249 postów
Posty: 226
Rejestracja: czw, 14 maja 2020, 00:15
Lokalizacja: Silicon Forest

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Nieliniowy »

Spoko pomysł!
Czy taka dioda zenera pokrywa całe pasmo? Myślałem że diody pojemnościowe na zakresy AM to wynalazek lat 80'...
Przydał by się potencjometr do regulacji progu detekcji stacji. Bo inaczej to zawsze kompromis pomiędzy stopowaniem na słabych stacjach i dostrojeniem na najsilniejszy sygnał stacji mocnych.
Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Do tej pory zmierzyłem kilka diod Zenera z dawnych lat (takich w zielonej obudowie jak tranzystor TG5). Wykazują one zmiany pojemności w zakresie rzędu 500-200 pF (czasem mniej, czasem więcej) przy zmianie napięcia w zakresie 0-9V. Prawdopodobnie złożę ten układ "na pająka" najpierw dla fal długich (jeśli się uda dobrać parametry oporników to pewno będzie się chciało zatrzymywać na silnych zakłóceniach i na radiowej jedynce), a potem może dla fal średnich (mało stacji, raczej słyszalne wieczorem). Myślę, że podobny układ dawałoby się zrobić dla układu superheterodynowego, ale trzeba by było starannie selekcjonować diody, aby strojenie było współbieżne.
Preskaler
50...74 posty
50...74 posty
Posty: 60
Rejestracja: śr, 16 czerwca 2004, 13:01
Lokalizacja: Krosno

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Preskaler »

Uprzedzam, że nie budowałem tego radia a co więcej - pierwszy raz na oczy widzę ten schemat. Nasuwają mi się jednak pytania - w jakim celu stroić radiowa falach długich jeśli tam działa tylko jedna stacja? Czy ma sens strojenie na falach średnich gdzie tylko w nocy działa kilka stacji?
Idea wykorzystania diody Zenera jako kondensatora zmiennego jest ciekawa i zastanawiam się czy nie lepiej byłoby odpuścić tę wątpliwą automatykę i zrobić strojenie potencjometrem? Może na początek a potem jeśli wystarczy zapału to ją dobudować? 8 rezystorów jest na tym schemacie oznaczonych gwiazdką. Może to być poważna trudność. Poza tym czy kolega dysponuje tranzystorami germanowymi użytymi w tym układzie czy pójdzie w zamienniki? Jeśli zamienniki to kolejny problem się pojawi. Namawiam do zrezygnowania z automatyki w pierwszym etapie. Ułatwi to z całą pewnością budowę tego wynalazku.
"Preskaler"
Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Spieszę z odpowiedzią. Zrobiłem już na "pająka" test ze strojeniem potencjometrem. Działa bez zarzutu, choć układ radia jest zupełnie inny. Celem jest raczej przetestowanie tego ciekawego układu. To, że będzie się nastrajał na "jedyną jedynkę"- trudno. Tranzystorów germanowych mam dość, aby ten układ zrealizować.
Awatar użytkownika
AZ12
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5421
Rejestracja: ndz, 6 kwietnia 2008, 15:41
Lokalizacja: 83-130 Pelplin

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: AZ12 »

Witam

Do strojenia można zastosować warikapy z odbiorników samochodowych zachodnich produkowanych na przełomie lat 80 i 90. Mają one inną obudowę.
Alek pisze: sob, 4 stycznia 2025, 07:06Myślę, że podobny układ dawałoby się zrobić dla układu superheterodynowego, ale trzeba by było starannie selekcjonować diody, aby strojenie było współbieżne.
Myślę, że w tym przypadku można by zrobić podwójną przemianę częstotliwości, pierwsza ok. 1,8-2 MHz, druga 465 kHz, wtedy wystarczy strojenie samej heterodyny. Pomysł zaczerpnięty z książki Klimczewskiego "Jak czytać schematy radiowe" wydanie 1960 rok.
Ratujmy stare tranzystory!
Preskaler
50...74 posty
50...74 posty
Posty: 60
Rejestracja: śr, 16 czerwca 2004, 13:01
Lokalizacja: Krosno

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Preskaler »

Raduje się serce moje czytając takie teksty. To jest dokładnie to co mnie najbardziej i najdłużej w życiu cieszyło z zakresu hobby. Zacznę od tego, ze w 1962 roku miałem fizykę w szkole średniej z śtp. profesorem Janem Ziemskim. Był to człowiek, którego uczyła a później sponsorowała Maria Konopnicka. Jeśli ktoś z kolegów sięga pamięcią do czytanek ze szkoły podstawowej to była tam czytanka o tytule "O Janko co psom buty szył" i to było właśnie o tym profesorze. Był on już w podeszłym wieku ale miał na swoim koncie kilka ciekawych wynalazków i konstrukcji. Zbudował m/inn. silnik elektryczny tzw. "zwarty" i kilka innych. Miał także w pracowni fizycznej zbudowane przez siebie radio na dwóch tranzystorach, które zajmowało prawie połowę biurka. Grało dość mocno bo antena była długa na ok. 40m a stacja średniofalowa nadająca z okolic Rzeszowa oddalona była o ok. 40 km. Słychać było to radio w całej sali, jeśli była cisza a często tak było bo każdy uczeń chciał posłuchać tego radia. Radio było duże bo elementy użyte do jego budowy były duże. Kondensatory olejowe odzyskane z jakichś świetlówek, głośnik - "kołchoźnik" w obudowie itp. Ja wtedy zbudowałem radio też na dwóch tranzystorach i z wielkim trudem udało mi się zakupić kondensatory elektrolityczne oraz miniaturowe rezystorów. Radio zmieściło się w pudełku od zapałek właśnie. Takie odbiorniki (detektor z wzmacniaczem) wymagały anteny i uziemienia. Moim marzeniem jednak było zbudowanie radia przenośnego. Radia fabryczne tego typu były wtedy makabrycznie drogi i kosztowały miesięczną, przeciętną pensję t.j 1600,- zł. W końcu zdobyłem TG 10, który kosztował ok. 90,- zł i prawie połowę tańsze TG 2. Na pięciu tranzystorach zbudowałem odbiornik super reakcyjny odbierający nocą nawet R. Luksemburg. Mieścił się, w samodzielnie sklejonej z płytek polistyrenowych, obudowie w kolorze czerwonym i odbierał PR Rzeszów tak głośno, ze było go słychać w całym pokoju a wieczorem przy uchu wspomniane R,L. Późniejsze radia budowałem już z ciekawości na bazie schematów z Mł. Techn. i książeczek pana Wolszczaka. Ten odbiornik na UL 1111 nigdy mi nie zagrał (uszkodzone scalaki?) ale zbudowałem go na tranzystorach bo ten układ to przecież 4 tranzystory. Odbierał Wa-wę I silnie i głośno na słuchawkach i mieścił się w pudełku po zapałkach. Zbudowałem wiele podobnych odbiorników ale z uwagi na późniejszą awarię masztu radiowego i przeniesienie radiostacji do Solca Kujawskiego już musiałem stosować dłuższy ferryt i radio mieściło się w opakowaniu po kasecie magnet. Te w pudełku odbierały ale tylko w stopniu dostatecznym. Moim celem było zbudowanie OR zasilanego z jednego ogniwa 1,5V i odbierającego Wa-wę I u mnie w domu czyli w odległości 450 km. Robiłem też na scalakach TA 7642 ale to już dla mnie nie ta bajka.

To jest nawet w skrzynce. Posiada 2 tranzystory. Detektor + wzmacniacz.

https://filmy.elektroda.pl/67_1701329986.mp4

https://obrazki.elektroda.pl/3521175300_1704666806.png

A tak wygląda moja prowizorka na TA i tak gra:

https://filmy.elektroda.pl/2_1704666883.mp4

Nagrania zrobione telefonem z bardzo bliskiej odległości. Prawie na styk, więc siła głosu jest zafałszowana. Z głośnikiem 15 omów gra praktycznie tak, że aby słyszeć audycję, też trzeba jak najbardziej zbliżyć ucho do niego. Na słuchawkach gra wystarczająco głośno.
To moja własna konstrukcja z długą anteną ferrytową i 2 x AA pozwala na dość głośny odbiór na głośniku.

https://www.youtube.com/watch?v=FbK1UiacZm8

https://obrazki.elektroda.pl/1423785200_1701818365

A to jest jego schemat:

https://obrazki.elektroda.pl/1423785200 ... _thumb.jpg

P.S.
Pudełka po zapałkach też wykorzystuję jako szufladki.

https://obrazki.elektroda.pl/1949038700_1734862469.jpg

https://obrazki.elektroda.pl/1949038700 ... _thumb.jpg

Przepraszam za linki ale jakoś zdjęcie i fotki nie chcą mi wchodzić.
"Preskaler"
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7353
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Thereminator »

Wystarczy użyć funkcji img

Kod: Zaznacz cały

[img]adres obrazka[/img]
i nie linkować plików z "thumb" w nazwie, bo są to tylko nieczytelne miniatury właściwych obrazów.

Obrazek

A pokazane przez kolegę radyjka - bardzo fajne.
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Na próbę zrobiłem układ odbiorczy z początku niniejszego wątku z uproszczoną częścią m.cz. Działanie jak na tak prymitywny układ jest moim zdaniem bardzo dobre.

https://www.youtube.com/watch?v=vvF5C8E ... 3J94AaABAg
Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Dodaję jeszcze skany oryginalnego artykułu (dwie osoby prosiły) oraz mój nieco zmodyfikowany schemat.
Załączniki
01.JPG
02.JPG
03.JPG
radio strojone elektronowo przetestowane.jpg
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7353
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Thereminator »

Od strony obsługi przez użytkownika ten układ z RA przypomina mi słuchawkowe mikroradyjka FM na TDA7088T i jego klonach, dodawane niegdyś jako gadżet do "Marsjanek", czasopism czy sprzedawanych jako "długopis z radiem".

radyjko.JPG

Trochę mnie zaskoczyło, że strojenie radia przez wciskanie przycisków i skanowanie pasma to taki stary patent.
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3924
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Marek7HBV »

Thereminator pisze: pn, 6 stycznia 2025, 11:16


Trochę mnie zaskoczyło, że strojenie radia przez wciskanie przycisków i skanowanie pasma to taki stary patent.
Stare lampowe też miały strojenie automatyczne, jedynie zamiast varikapów silniki sterowano { co wymagało nie tylko napięcia, ale także prądu}:lol: . :D
Awatar użytkownika
Thereminator
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 7353
Rejestracja: sob, 2 kwietnia 2005, 21:42
Lokalizacja: Nizina Wschodnioeuropejska

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Thereminator »

Pomysłowość dawnych inżynierów pomimo wielu ograniczeń stosunkowo prymitywnej (w porównaniu do współczesnej) elektroniki wciąż mnie zaskakuje. Chapeau bas!
W teorii nie ma różnicy między praktyką a teorią. W praktyce jest.
Awatar użytkownika
tszczesn
moderator
Posty: 11218
Rejestracja: wt, 12 sierpnia 2003, 09:14
Lokalizacja: Otwock
Kontakt:

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: tszczesn »

Marek7HBV pisze: pn, 6 stycznia 2025, 11:25 Stare lampowe też miały strojenie automatyczne, jedynie zamiast varikapów silniki sterowano { co wymagało nie tylko napięcia, ale także prądu}:lol: . :D
A pierwszy (znany mi) odbiornik z automatycznym strojeniem (nie mylić z programatorem z pamięcią) wyszukującym stacje to 1937 rok.
Awatar użytkownika
Alek
1250...1874 posty
1250...1874 posty
Posty: 1858
Rejestracja: wt, 2 października 2012, 08:40
Lokalizacja: Świat

Re: Czy ktoś uruchamiał to radio?

Post autor: Alek »

Jak to wtenczas działało?
ODPOWIEDZ