Miernik wzmocnienia tranzystorów

Jeśli informacja nie pasuje do żadnego działu, a musisz się nią podzielić - zrób to tutaj.

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd

Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

Witam,

Rozpocząłem budowę takowego przyrządu, bazując na Praktycznym Elemtroniku 02/1993:
Praktyczny Elektronik 1993-02.pdf
(1.66 MiB) Pobrany 95 razy
Płytka zaprojektowana od nowa, ale bazująca na oryginalnej, aczkolwiek ze zmianami.
Tak wygląda częściowo zmontowany układ:
20231229_182034.jpg
20231229_182051.jpg
20231229_182125.jpg
Przekaźnika RM82P nie miałem, więc wstawiłem jeden z posiadanych RM94P.
Zamiast tranzystorów BDP281/282 będą BD911/912.
Problematyczne jest zasilanie całości. Wymagany jest zasilacz ±6V o wydajności aż 10A. Postanowiłem to rozwiązać prosto i tanio, mam trochę zasilaczy ATX więc takowy tu użyję. Na lini 12V będą kondensatory elektrolityczne połączone szeregowo + rezystory wyrównujące(widoczne na PCB) dzięki czemu uzyskam wymagane ±6V :D

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

Przymiarka radiatora z tranzystorami:
20231230_170511.jpg
20231230_170436.jpg
Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Misiek13
250...374 postów
250...374 postów
Posty: 313
Rejestracja: czw, 19 października 2023, 13:22

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Misiek13 »

Olkus pisze: pt, 29 grudnia 2023, 18:51 Problematyczne jest zasilanie całości. Wymagany jest zasilacz ±6V o wydajności aż 10A. Postanowiłem to rozwiązać prosto i tanio, mam trochę zasilaczy ATX więc takowy tu użyję. Na lini 12V będą kondensatory elektrolityczne połączone szeregowo + rezystory wyrównujące(widoczne na PCB) dzięki czemu uzyskam wymagane ±6V :D
Nie bardzo rozumiem ideę zasilania. Ten układ wymaga 4 napięć zasilających +12V i -12V o wydajności nieco ponad 0,5A oraz +6V i -6V o wydajności do 10A do zasilenia tranzystorów badanych. W przypadku zasilacza 6V wskazane jest zastosowanie ogranicznika prądu aby czegoś przez nieuwagę nie spalić.

Druga wątpliwość trochę poza tematem. Załączam kartę katalogową znanej pary tranzystorów mocy MJL21193/4:
MJL21193-D.PDF
(116.5 KiB) Pobrany 32 razy
Z tej karty wynika, że dobieranie tranzystorów w pary ma sens, ale:
- w układzie pomiarowym podanym przez producenta rezystancja źródła sygnału wynosi 50Ω co przy tranzystorach o różnych współczynnikach wzmocnienia może wpływ na zniekształcenia - inaczej zmieniać się będzie prąd bazy dla połówki dodatniej i ujemnej sygnału.
- nie wiadomo jaki jest prąd spoczynkowy tranzystorów (albo nie doczytałem)
- wzmocnienie prądowe zmienia się w zależności od temperatury złącza inaczej dla tranzystora PNP i NPN - przy jakiej temperaturze dokonać pomiaru? W przypadku wzmacniaczy tranzystorowych moc wydzielana w tranzystorach mocy zmienia się w zależności od stopnia wysterowania 10-krotnie lub nawet więcej. Temperatura złącza też zmieniać się będzie od temperatury pokojowej do ponad 100 stopni C.
- i rozwinięcie poprzedniej wątpliwości - złącze w czasie pomiaru się rozgrzewa. Jego temperatura zazwyczaj w czasie pracy tranzyrora jest wyższa od temperatury obudowy, oczywiście ta temperaturę można obliczyć znając moc wydzielaną w tranzystorze i temperaturę obudowy ale to jest troche więcej zabawy
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

Dzięki za zainteresowanietematem :D
Misiek13 pisze: sob, 30 grudnia 2023, 19:25 Nie bardzo rozumiem ideę zasilania. Ten układ wymaga 4 napięć zasilających +12V i -12V o wydajności nieco ponad 0,5A oraz +6V i -6V o wydajności do 10A do zasilenia tranzystorów badanych. W przypadku zasilacza 6V wskazane jest zastosowanie ogranicznika prądu aby czegoś przez nieuwagę nie spalić.
Zgadza się, wymagane są 4 napięcia. ±12V 0,5A będą najprawdopodobniej wytwarzane przez małe trafo 15...20VA i stabilizatory 7812/7912.
A napięcia ±6V jak pisałem będą brane z zasilacza ATX, z linii 12V, gdzie będą kondensatory połączone szeregowo.
Druga wątpliwość trochę poza tematem. Załączam kartę katalogową znanej pary tranzystorów mocy MJL21193/4:
MJL21193-D.PDF
Z tej karty wynika, że dobieranie tranzystorów w pary ma sens, ale:
- w układzie pomiarowym podanym przez producenta rezystancja źródła sygnału wynosi 50Ω co przy tranzystorach o różnych współczynnikach wzmocnienia może wpływ na zniekształcenia - inaczej zmieniać się będzie prąd bazy dla połówki dodatniej i ujemnej sygnału.
- nie wiadomo jaki jest prąd spoczynkowy tranzystorów (albo nie doczytałem)
- wzmocnienie prądowe zmienia się w zależności od temperatury złącza inaczej dla tranzystora PNP i NPN - przy jakiej temperaturze dokonać pomiaru? W przypadku wzmacniaczy tranzystorowych moc wydzielana w tranzystorach mocy zmienia się w zależności od stopnia wysterowania 10-krotnie lub nawet więcej. Temperatura złącza też zmieniać się będzie od temperatury pokojowej do ponad 100 stopni C.
- i rozwinięcie poprzedniej wątpliwości - złącze w czasie pomiaru się rozgrzewa. Jego temperatura zazwyczaj w czasie pracy tranzyrora jest wyższa od temperatury obudowy, oczywiście ta temperaturę można obliczyć znając moc wydzielaną w tranzystorze i temperaturę obudowy ale to jest troche więcej zabawy
Z tego co wiem, że ten miernik był budowany przez wiele osób i spisywał się dobrze. Jeśli producent danego tranzystora proponuje jakiś układ pomiarowy to będę się nad tym zastanawiał jak na taki tranzystor trafię :wink:
Tranzystory przy pomiarze zamierzam chłodzić.

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Misiek13
250...374 postów
250...374 postów
Posty: 313
Rejestracja: czw, 19 października 2023, 13:22

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Misiek13 »

Olkus pisze: sob, 30 grudnia 2023, 21:25 A napięcia ±6V jak pisałem będą brane z zasilacza ATX, z linii 12V, gdzie będą kondensatory połączone szeregowo.
Właśnie tego nie mogę zrozumieć - sensu kondensatorów połączonych szeregowo przy prądzie stałym. Nie jestem w stanie wyobrazić sobie tego układu. Poczekam jednak na gotowy układ :D
Olkus pisze: sob, 30 grudnia 2023, 21:25 Z tego co wiem, że ten miernik był budowany przez wiele osób i spisywał się dobrze. Jeśli producent danego tranzystora proponuje jakiś układ pomiarowy to będę się nad tym zastanawiał jak na taki tranzystor trafię :wink:
Tranzystory przy pomiarze zamierzam chłodzić.
Te moje dywagacje na temat MJL-ów i zmienności ich parametrów w zależności od temperatury nie miały na celu kwestionowania w jakikolwiek sposób działania układu miernika, lecz były uzewnętrznieniem moich wątpliwości na temat metodyki parowania tranzystorów do pary komplementarnej. Po prostu zastanawiam sie, jak tą operację wykonać aby ten dobór był jak najlepszy
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3924
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Marek7HBV »

Zasilanie 6V musi być stabilne i nie można go uzyskiwać przez redukcję 12V rezystorami szeregowymi. Niestety musi Kolega zrobić zasilacz 6V/10A {albo zastosować stabilizator} . :D
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6255
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: cirrostrato »

Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 09:36 Zasilanie 6V musi być stabilne i nie można go uzyskiwać przez redukcję 12V rezystorami szeregowymi. Niestety musi Kolega zrobić zasilacz 6V/10A {albo zastosować stabilizator} . :D
Kiedyś coś podobnego robiłem, sprzęt nawet dostał atest, toroid 100W (taki miałem), nawinąłem trochę zwojów bez nawijarki, stabilizacja na uA723(do dziś je lubię i stosuję a kilkadziesiąt jeszcze mam), BC211 i trzy (kto bogatemu zabroni) 2N3055, dziś koszt żaden.
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

Misiek13 pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 08:06
Olkus pisze: sob, 30 grudnia 2023, 21:25 A napięcia ±6V jak pisałem będą brane z zasilacza ATX, z linii 12V, gdzie będą kondensatory połączone szeregowo.
Właśnie tego nie mogę zrozumieć - sensu kondensatorów połączonych szeregowo przy prądzie stałym. Nie jestem w stanie wyobrazić sobie tego układu. Poczekam jednak na gotowy układ :D
Nie pisałem nigdzie o napięciu stałym :wink: Bezpośrednio z diod prostujących napięcie na linii 12V, czyli pulsujące a nie stałe napięcie przez dławiki trafi na kondensatory, dzięki czemu będą te wymagane ±6V.
Te moje dywagacje na temat MJL-ów i zmienności ich parametrów w zależności od temperatury nie miały na celu kwestionowania w jakikolwiek sposób działania układu miernika, lecz były uzewnętrznieniem moich wątpliwości na temat metodyki parowania tranzystorów do pary komplementarnej. Po prostu zastanawiam sie, jak tą operację wykonać aby ten dobór był jak najlepszy
Myślę, że dobranie w pary na tym mierniku będzie wystarczające. Raczej ciężki w amatorskich warunkach zrobić to jeszcze lepiej.
Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 09:36 Zasilanie 6V musi być stabilne i nie można go uzyskiwać przez redukcję 12V rezystorami szeregowymi. Niestety musi Kolega zrobić zasilacz 6V/10A {albo zastosować stabilizator} . :D
Żadnej redukcji rezystorami nie będzie. To byłoby bez sensu, duże ciepło no i zmienność napięcia w zależności od prądu obciążenia.
cirrostrato pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 10:49 Kiedyś coś podobnego robiłem, sprzęt nawet dostał atest, toroid 100W (taki miałem), nawinąłem trochę zwojów bez nawijarki, stabilizacja na uA723(do dziś je lubię i stosuję a kilkadziesiąt jeszcze mam), BC211 i trzy (kto bogatemu zabroni) 2N3055, dziś koszt żaden.
Stabilizator to żaden problem, to raczej bardzo prosta sprawa. LM317 z tranzystorami w gałęzi dodatniej i LM337 w ujemnej też z tranzystorami. Problem to transformator. Nie kupię łatwo trafa 2 x 6V 10A. Ewentualnie trafo 12V 20A i patent z kondensatorami szeregowymi, to już bardziej realne. Można by nawinąć, ale tu będą potrzebne grube druty a trafo mniejszej mocy to więcej zwoi.
Miałem zrobić do tego flyback na UC384x ale też niezbyt miałem chęci wykonywać trafo do tego, bo trzeba by dużo zwoi cienkim drutem, bo nie można użyć grubego przez efekt naskórkowy, a przez to duży transformator by wszystko weszło na karkas.

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3924
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Marek7HBV »

Taki dzielnik nie będzie dawał stabilnych napięć, a rezystory wyrównujące powiny mieć może z 1 om :lol: . :D
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 13:46 Taki dzielnik nie będzie dawał stabilnych napięć, a rezystory wyrównujące powiny mieć może z 1 om :lol: . :D
A dlaczego napięcia nie będą stabilne??
Co do rezystorów, przeważnie widywałem w takich zastosowaniach jak i używałem 100...200k.
Wszystkiego dobrego w Nowym Roku.

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3924
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Marek7HBV »

Zakłada Kolega przypadek idealnej symetri, a tu będzie różnie. :D
Awatar użytkownika
AZ12
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5421
Rejestracja: ndz, 6 kwietnia 2008, 15:41
Lokalizacja: 83-130 Pelplin

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: AZ12 »

Witam

Szeregowe połączenie kondensatorów elektrolitycznych stosuje się przy wysokich napięciach rzędu 200 - 300 V.
cirrostrato pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 10:49
Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 09:36 Zasilanie 6V musi być stabilne i nie można go uzyskiwać przez redukcję 12V rezystorami szeregowymi. Niestety musi Kolega zrobić zasilacz 6V/10A {albo zastosować stabilizator} . :D
Kiedyś coś podobnego robiłem, sprzęt nawet dostał atest, toroid 100W (taki miałem), nawinąłem trochę zwojów bez nawijarki, stabilizacja na uA723(do dziś je lubię i stosuję a kilkadziesiąt jeszcze mam), BC211 i trzy (kto bogatemu zabroni) 2N3055, dziś koszt żaden.
Stabilizator liniowy na tym układzie scalonym to dziś archaizm. Zamiast tego można zastosować moduł przetwornicy obniżającej, tylko trzeba pamiętać aby kondensatory elektrolityczne były dobrej jakości.
Ratujmy stare tranzystory!
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6255
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: cirrostrato »

AZ12 pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 15:21 Stabilizator liniowy na tym układzie scalonym to dziś archaizm.
Nie zamierzam się spierać, mam za grosze, od lat wiem jak stosować bo świetnie opisany.....i nie lubię żadnych przetwornic.
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2850
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: Olkus »

AZ12 pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 15:21 Witam

Szeregowe połączenie kondensatorów elektrolitycznych stosuje się przy wysokich napięciach rzędu 200 - 300 V.
cirrostrato pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 10:49
Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 09:36 Zasilanie 6V musi być stabilne i nie można go uzyskiwać przez redukcję 12V rezystorami szeregowymi. Niestety musi Kolega zrobić zasilacz 6V/10A {albo zastosować stabilizator} . :D
Kiedyś coś podobnego robiłem, sprzęt nawet dostał atest, toroid 100W (taki miałem), nawinąłem trochę zwojów bez nawijarki, stabilizacja na uA723(do dziś je lubię i stosuję a kilkadziesiąt jeszcze mam), BC211 i trzy (kto bogatemu zabroni) 2N3055, dziś koszt żaden.
Stabilizator liniowy na tym układzie scalonym to dziś archaizm. Zamiast tego można zastosować moduł przetwornicy obniżającej, tylko trzeba pamiętać aby kondensatory elektrolityczne były dobrej jakości.
Szeregowe połączenie nie tylko stosuje się przy wysokim napięciu. No i wtedy na kondensatorach występuje maksymalnie połowa maksymalnego napięcia.
Co do przetwornic step down, nie jest to w sumie zły pomysł. Tylko trzeba dwie niestety, by napięcie było symetryczne .
Marek7HBV pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 14:58 Zakłada Kolega przypadek idealnej symetri, a tu będzie różnie. :D
Ok, czyli to rozwiązanie odpada?

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Awatar użytkownika
OTLamp
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 1131
Rejestracja: śr, 7 października 2020, 21:02

Re: Miernik wzmocnienia tranzystorów

Post autor: OTLamp »

Olkus pisze: ndz, 31 grudnia 2023, 11:37 Ewentualnie trafo 12V 20A i patent z kondensatorami szeregowymi, to już bardziej realne.
Czy ja dobrze rozumiem, że chcesz normalnie wyprostować te 12 V, ale zamiast jednego kondensatora dać dwa połączone szeregowo obierając punkt ich połączenia jako masę i tym sposobem otrzymać napięcia symetryczne o wydajności rzędu amperów?
ODPOWIEDZ