Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Elektronika retro

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: kubafant »

...są rzeczą niespotykaną w naturze. Ja osobiście nie spotkałem się z potencjometrem Telpod, który łączyłby następujące cechy:
1) miał oporność rzędu 0,22 - 1 M
2) miał charakterystykę logarytmiczną (czyli właściwie wykładniczą, ale tę omyłkową nazwę trzeba chyba uszanować ze względu na jej powszechność, tak jak akceptuje się fakt, że przepływ elektronów naprawdę odbywa się od - do +)
3) był podwójny
4) miał wyprowadzenia oczkowe pod przewody
5) był w dużym korpusie starego typu (chyba 28 mm).
Takie cuda się w naturze nie zdarzają. A we wzmacniaczu często zachodzi potrzeba, aby coś takiego (lub podobnego) zastosować. Współczesne wyroby nie pasują często stylistycznie, a potencjometry Telpodu ze starej produkcji nigdy nie spełniają wszystkich parametrów wymienionych powyżej, zwłaszcza trzy pierwsze są szczególnie istotne.
Jak na ironię są dostępne różne potencjometry 1 M o charakterystyce logarytmicznej, ale są pojedyncze a często i montażowe (na śrubokręt).

Mój pomysł jest następujący. Chcę wykonać pilotażowy przeszczep ścieżki oporowej z bezużytecznego montażowego potencjometru 1 MB do korpusu potencjometru podwójnego o niepasującej wartości, np. 10 kA.

Chciałbym zapytać Kolegów czy ktoś już próbował tej sztuki dokonać. Ze wstępnych oględzin wiem, że korpus zdejmuje się dość łatwo - wystarczy odgiąć kilka blaszek. Nie mam na razie pomysłu na dalszą część - napotyka się bowiem na nit (a właściwie rozklepaną końcówkę osi).

Pozdrawiam!
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Boguś
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 3049
Rejestracja: sob, 17 stycznia 2004, 22:10
Lokalizacja: Zawiercie

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Boguś »

A tam zaraz niespotykaną... ogłoszenia trzeba czytać...https://www.forum-trioda.pl/viewtopic.p ... 87#p362087
Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: kubafant »

No byłoby kapitalnie, gdyby dało się takie kupić - ale na zdjęciu są chyba same pojedyncze? Ma Kolega coś z takich, jak pisałem wyżej? 1 M, charakterystyka "B", podwójne?

No, nie wspominając, że chciałbym co najmniej trzy jednakowe - do regulacji głośności i do regulacji barwy dźwięku.

Pozdrawiam,
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3933
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Marek7HBV »

Można zrobić przeszczep nowego potencjometru do starej obudowy.Należy usunąć środek -pozostawiając fragment z kontaktami.Po rozebraniu potencjometru uciąć oś i naciąć szczelinę po średnicy i wykonać łącznik w postaci blaszki wchodzącej w wykonaną szczelinę i istniejącą{lub wykonaną} w nowym potencjometrze.Następnie połączyć elementy przez nawiercenie i zablokowanie bolcem.Pozostanie lutowanie przedłużek i klejenie :lol: .Raz takie coś zrobiłem i tylko dlatego że musiała być bardzo długa oś{przy zniszczonym potencjometrze} i miało wyglądać jak orginał-jakiś zabytkowy Philips.Teraz jest internet i gdzieś w świecie takie orginalne potencjometry czekają na kupca,a wykonanie przeróbki to pół dniówki może zająć :roll: i może być całkowicie nieopłacalne :cry: .No chyba że się ktoś nudzi albo robi dla siebie :lol:
Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: kubafant »

Drogi Marku,
Dzięki za podpowiedź, ale chodziło mi raczej o substytucję samej ścieżki oporowej, nie o kompletne zmasakrowanie wnętrza potencjometru. Co by ktoś kto za pół wieku ten mój sprzęt otworzy nie złapał się za głowę przy "czyszczeniu potencjometrów" :D

Zrobiłem dzisiaj na próbę operację na jednym potencjometrze, takim nie od kompletu. Udało się go rozłożyć i nawet dość łagodnie "roznitować" to co trzeba. Nie wiem jak to pójdzie w drugą stronę - przeszczep się nie odbył z powodu... niedopasowania dawcy. Miałem na to potencjometry pojedyncze Telpodu, rezystancja 1,5 M, charakterystyka B. Jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że potencjometry te mają charakterystykę odwrotnie logarytmiczną! (Umówiliśmy się już wcześniej, że zostajemy przy nieprawidłowej z matematycznego punktu widzenia nazwie charakterystyki "audio" - w rzeczywistości będącą odwzorowaniem zależności wykładniczej.). Rezystancja na początku zmienia się b. szybko, a od połowy już bardzo powoli. Czyli bezużyteczna sprawa, chyba że zrobilibyśmy wzmacniacz-psikus, gdzie głośność reguluje się w przeciwną stronę :lol:

Ciekaw jestem czy to po prostu pomylona partia, gdzie ktoś zamiast "C" nabił "B", czy też pomyliły się ścieżki (mają opór ok. 2,2 M, a na korpusie jest nabite 1,5 M), a może oznaczenie "B" na potencjometrach Telpod oznacza właśnie taką charakterystykę odwrotnie logarytmiczną?

Skoro już przy tym jesteśmy to mam pytanie. Dlaczego w większości starego sprzętu (przykłady: enerdowski wzmacniacz MV-3, wzmacniacz M-122 Foniki) w obwodach regulacji barwy (w układzie Jamesa - a więc pasywnym RC, gdzie powinno się stosować potencjometry logarytmiczne dla uzyskania płaskiej charakterystyki w połowie obrotu) stosowano potencjometry liniowe?

Pozdrawiam,
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Wiech
625...1249 postów
625...1249 postów
Posty: 1009
Rejestracja: ndz, 14 maja 2017, 20:24

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Wiech »

kubafant pisze: pn, 23 grudnia 2019, 21:15
Ciekaw jestem czy to po prostu pomylona partia, gdzie ktoś zamiast "C" nabił "B", czy też pomyliły się ścieżki (mają opór ok. 2,2 M, a na korpusie jest nabite 1,5 M), a może oznaczenie "B" na potencjometrach Telpod oznacza właśnie taką charakterystykę odwrotnie logarytmiczną?
Mam 2 Telpody nominalnie 100k a naprawdę 170k -nie wiem dlaczego tak jest.
Wszystko byłoby dobrze ale coś zauważyłem że w układzie nie zgadza się prawo Ohma, po pomiarach 2 szt -zamiast 100k mam 170k.
Czy to ze starości taka zmiana czy błąd wykonania - nie wiem

Pozdrawiam
Wiesław
Boguś
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 3049
Rejestracja: sob, 17 stycznia 2004, 22:10
Lokalizacja: Zawiercie

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Boguś »

Z antycznych duzych wartosci podwójnych zostalo to co na zdjeciu.
Załączniki
IMG_0264.JPG
IMG_0263.JPG
Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: kubafant »

Wiech pisze: pn, 23 grudnia 2019, 22:49 Mam 2 Telpody nominalnie 100k a naprawdę 170k -nie wiem dlaczego tak jest.
Wszystko byłoby dobrze ale coś zauważyłem że w układzie nie zgadza się prawo Ohma, po pomiarach 2 szt -zamiast 100k mam 170k.
Czy to ze starości taka zmiana czy błąd wykonania - nie wiem
Myślę, że może to wynikać ze starzenia się materiału oporowego. Zmierzyłem sześć potencjometrów japońskich 220 k, NOS. Wszystkie miały grubo powyżej tej wartości, od 300 do nawet 500 k.
Z kolei zmierzone potencjometry 1 M Telpodu (również nieużywane) miały wszystkie w okolicach 800 k... cuda!
Boguś pisze: wt, 24 grudnia 2019, 00:07 Z antycznych duzych wartosci podwójnych zostalo to co na zdjeciu.
Bardzo dziękuję za ofertę i zdjęcia, ale obawiam się, że nie ma tam tego, czego szukam - co najmniej trzech jednakowych potencjometrów podwójnych, gdzie wartości obu połówek oczywiście muszą być takie same.

Pogodnych świąt wszystkim Kolegom,
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Awatar użytkownika
AZ12
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5423
Rejestracja: ndz, 6 kwietnia 2008, 15:41
Lokalizacja: 83-130 Pelplin

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: AZ12 »

Witam

Potencjometry podwójne o jednakowych rezystancjach rzędu 470k-1MΩ w Polsce nie były często spotykane gdyż masowa produkcja urządzeń stereofonicznych nastąpiła już w epoce tranzystorów.
Boguś pisze: wt, 24 grudnia 2019, 00:07 Z antycznych dużych wartości podwójnych zostało to co na zdjęciu.
Czy te osie są niezależne?
Ratujmy stare tranzystory!
Boguś
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 3049
Rejestracja: sob, 17 stycznia 2004, 22:10
Lokalizacja: Zawiercie

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Boguś »

AZ12 pisze: wt, 24 grudnia 2019, 08:39 Witam

Potencjometry podwójne o jednakowych rezystancjach rzędu 470k-1MΩ w Polsce nie były często spotykane gdyż masowa produkcja urządzeń stereofonicznych nastąpiła już w epoce tranzystorów.
Boguś pisze: wt, 24 grudnia 2019, 00:07 Z antycznych dużych wartości podwójnych zostało to co na zdjęciu.
Czy te osie są niezależne?
Osie sa niezalezne co widac na fotografi.
Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: kubafant »

AZ12 pisze: wt, 24 grudnia 2019, 08:39 Potencjometry podwójne o jednakowych rezystancjach rzędu 470k-1MΩ w Polsce nie były często spotykane gdyż masowa produkcja urządzeń stereofonicznych nastąpiła już w epoce tranzystorów.
Właśnie w tym problem.

Znalazłem u siebie jeden potencjometr radziecki, typu SP-3. Rezystancja 1 M, podwójny, jak się okazało - logarytmiczny. W kubku takim samym jak Telpody. No wszystko kapitalnie, ale:
1) tylko jeden
2) uszkodzony.

Zapytacie jak może być uszkodzony (ścieżki są ciągłe i mają dobre oporności) - ułamany został element z szajsmetalu, który przekazywał moment na drugą połówkę potencjometru. Jak ustaliłem podczas sekcji, wysechł smar w tulejce i tulejka wraz z wałkiem były całkowicie zaśniedziałe. Całość drugiego zespołu obracała się z wielkim trudem. Po lekkim przeszlifowaniu papierkiem wodnym i nałożeniu kropli towotu śmiga elegancko, ale niestety nie mam jak dorobić tego elementu, o którym mowa wcześniej. Próbowałem dolutować kawałek drutu i zagiąć odpowiednio, żeby zastąpić tamten ułamany języczek, ale nic - nie chce się dziadostwo lutować, też odprowadzanie ciepła jest zbyt sprawne.

Zresztą, i tak mam tylko jeden.

Nie do końca rozumiem system oznaczeń - jest coś w tym rodzaju: 1 MΩΦ. Czyżby to fi oznaczało charakterystykę logarytmiczną? Fizjologiczną?

Czy ktoś z Kolegów ma takie potencjometry (typu SP-3) i mógłby sprawdzić jak to wygląda u niego? No i może ktoś ma takie potencjometry na sprzedaż? Interesowałoby mnie chociaż kilka sztuk, ostatecznie nawet 2-3.
Albo dowolne jakiekolwiek inne o cechach wymienionych wcześniej...

Pozdrawiam świątecznie,
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Awatar użytkownika
tszczesn
moderator
Posty: 11225
Rejestracja: wt, 12 sierpnia 2003, 09:14
Lokalizacja: Otwock
Kontakt:

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: tszczesn »

To 'Ф' to jedna z liter alfabetu, fonetycznie - nasze 'F'. Nie mam rosyjskiego katalogu, nie wiem jaka cecha była tak kodowana.
staszeks
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2944
Rejestracja: sob, 18 września 2004, 19:38
Lokalizacja: Bielsko-Biała

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: staszeks »

tszczesn pisze: czw, 26 grudnia 2019, 13:35 To 'Ф' to jedna z liter alfabetu, fonetycznie - nasze 'F'. Nie mam rosyjskiego katalogu, nie wiem jaka cecha była tak kodowana.
http://l7805cv.ru/resistor-potentiometer.html
https://jelectro.ru/teoriya/peremennye-rezistory.html
ale nie znalazłem tam "Ф"
W tym drugim loinku jest zdanie:
Если речь шла о нелинейных моделях, то маркировка начиналась с букв СН, СТ, СФ, в зависимости от материала изготовления. Затем шел регистрационный номер.
Jeżeli mowa o modelach nieliniowych ti oznaczenia zaczynały się od liter СН, СТ, СФ, w zależności od materiału wykonania. Dalej idzie
numer rejestracyjny wyrobu.

Wg.:
https://amperof.ru/teoriya/peremennye-rezistory.html
po "wartości" potencjometru znajduje się dopuszczalna wartość odchyłki od nominału, niestety nie widzę jak te odchyłki są oznaczane.
sam sobie w życiu
jakoś nie radzę
więc biuro porad
dla innych prowadzę
/Sztaudynger/
Awatar użytkownika
Marek7HBV
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 3933
Rejestracja: wt, 1 grudnia 2015, 19:26

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: Marek7HBV »

Wszystko ładnie pisze Форма функциональной характеристики Изменение R между выводами (средним и крайним) может происходить по разному закону. Это носит название функциональной характеристики (ФК). Она может иметь следующие формы: линейную – R меняется прямо пропорционально перемещению бегунка; нелинейную – изменения происходят по заданному порядку. Выделяют три формы изменения R, которые можно считать основными: линейная – А; логарифмическая – Б; показательная (обратно логарифмическая) – В. Для каждой из них выведен график, который начертан с учётом угла поворота движка по часовой стрелке.

Источник: https://amperof.ru/teoriya/peremennye-rezistory.html i obrazki są! :D
staszeks
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2944
Rejestracja: sob, 18 września 2004, 19:38
Lokalizacja: Bielsko-Biała

Re: Stare potencjometry logarytmiczne podwójne o rezystancjach "lampowych"...

Post autor: staszeks »

Tak ale autor piszу, e u niego litera Ф znajduje się po poznaczeniu wartości
(Nie do końca rozumiem system oznaczeń - jest coś w tym rodzaju: 1 MΩΦ. Czyżby to fi oznaczało charakterystykę logarytmiczną? Fizjologiczną?)
A w dostępnych opisach oznaczeń nie widzę zastosowania litery Ф.
sam sobie w życiu
jakoś nie radzę
więc biuro porad
dla innych prowadzę
/Sztaudynger/
ODPOWIEDZ