Niskonapięciowy superreakcyjniak na ECC91

Wzmacniacze, zasilacze itd. Schematy, parametry, konstrukcje...

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

CHOPIN66
1875...2499 postów
1875...2499 postów
Posty: 2100
Rejestracja: pn, 10 sierpnia 2009, 17:47
Lokalizacja: Gdańsk

Niskonapięciowy superreakcyjniak na ECC91

Post autor: CHOPIN66 »

Witam
Jestem w trakcie budowy niskonapięciowego superatrakcyjnego odbiornika UKF - FM .napięcie anodowe 12V ,żarzenia 6V. Odbiornik a właściwie narzazie faza eksperymentalna bez obudowy powstaje według tego schematu:
Po złożeniu odbiornika przyszedł czas na uruchomienie no i zaczął się problem -brak odbioru. Sprawdziłem wszystkie połączenia czy są zgodne ze schematem.Wynik sprawdzenia wyszedł że są zgodne ze schematem. Zmierzyłem więc spadek napięcie na oporniku anodowym pierwszej triody -wyszedł 2,35V ,zmierzyłem więc też prąd anodowy i wyszedł 8,5uA (miernikiem uniwersalnym).
1.Czy schemat jest poprawny?
2.Czy tak niski prąd anodowy może oznaczać że lampa nadaje się do wymiany?\
Pozdrawiam
Załączniki
odbiornik super reakcyjny.JPG
Awatar użytkownika
tszczesn
moderator
Posty: 11218
Rejestracja: wt, 12 sierpnia 2003, 09:14
Lokalizacja: Otwock
Kontakt:

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: tszczesn »

CHOPIN66 pisze:[...]Zmierzyłem więc spadek napięcie na oporniku anodowym pierwszej triody -wyszedł 2,35V ,zmierzyłem więc też prąd anodowy i wyszedł 8,5uA (miernikiem uniwersalnym).
Te dwie informacje kłócą się ze sobą, nie mogą być jednocześnie prawdziwe. Tak więc na początek chyba sprawdź montaż.
Awatar użytkownika
Piotr
moderator
Posty: 8656
Rejestracja: pn, 30 czerwca 2003, 12:38
Lokalizacja: Kraków, Ślusarska 9
Kontakt:

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: Piotr »

tszczesn pisze:Te dwie informacje kłócą się ze sobą, nie mogą być jednocześnie prawdziwe.
Rezystancja wewnętrzna miernika?
Einherjer
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2536
Rejestracja: pt, 22 stycznia 2010, 18:34
Lokalizacja: Wałbrzych

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: Einherjer »

Wyjątkowo marny by to musiał być miernik...
CHOPIN66
1875...2499 postów
1875...2499 postów
Posty: 2100
Rejestracja: pn, 10 sierpnia 2009, 17:47
Lokalizacja: Gdańsk

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: CHOPIN66 »

Miernik który był użyty do wykonania pomiary to UNI-T - UT39A
http://i01.i.aliimg.com/img/pb/719/927/ ... 19_498.jpg : :)

Montaż jest zgodny ze schematem.
wgląda na to ,że to stan lampy jest przyczyną braku odbioru ,wszystko się okaże kiedy dojdzie zakupiona na allegro nowa nie używana 6n15p. Wtedy się okaże czy przyczyną braku odbiory jest lampa.
Awatar użytkownika
tszczesn
moderator
Posty: 11218
Rejestracja: wt, 12 sierpnia 2003, 09:14
Lokalizacja: Otwock
Kontakt:

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: tszczesn »

CHOPIN66 pisze:Montaż jest zgodny ze schematem.
wgląda na to ,że to stan lampy jest przyczyną braku odbioru ,wszystko się okaże kiedy dojdzie zakupiona na allegro nowa nie używana 6n15p. Wtedy się okaże czy przyczyną braku odbiory jest lampa.
Na pewno nie tylko. Nie możesz mieć jednocześnie takiego prądu anody i napięcia na oporniku. Albo źle mierzysz, albo opornik ma inną wartość, albo jest błąd w układzie. Prawa Oma nie da się oszukać.
Awatar użytkownika
MarekSCO
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2678
Rejestracja: pn, 31 lipca 2006, 22:02
Lokalizacja: Żołynia podkarpackie

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: MarekSCO »

:arrow: CHOPIN66 :)
Ja bym radził wysnuć wnioski z tego co pisze Tomek :)
Inaczej lampy możesz wymieniać w nieskończoność niestety.
Przy okazji...
Może byś spróbował opisać jak działa radyjo z tego schematu ?
Jak to według Ciebie funkcjonuje...
Wydaje mi się, że to może pomóc ;)

Co do pomiaru prądu...
Mierząc spadek napięcia na oporniku, masz już właściwie zmierzony prąd płynący przez opornik :)
I tego się radził bym trzymać ;)
Odrobinkę matematyki na poziomie równań liniowych bym tu jednak widział ;)
Pozdrawiam
Miło mi z Wami :)
Pozdrawiam
CHOPIN66
1875...2499 postów
1875...2499 postów
Posty: 2100
Rejestracja: pn, 10 sierpnia 2009, 17:47
Lokalizacja: Gdańsk

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: CHOPIN66 »

Witam
Jak działa - już pisze

Sygnał zebrany w z anteny podawany jest za pomocą kondensatora 510pF na obwód rezonansowy który jest wpięty między anodę i siatką pierwszej triody lampy ECC91. Na pierwszej triodzie tejże lampy sygnał poddawany jest detekcji częstotliwości na zboczu krzywej charakterystyki. Po detekcji sygnał już małej częstotliwości przechodzi przez kondensator 5,1nF który jest z bocznikowany kondensatorem 200pF połączmy z masą. Sygnał jest pobierany z tego dzielnika za pomocą drugiego kondensatora 5,1nF .Nastempnje sygnał po przez potencjometr 100kom i kondensator 5,1nF jest podawany na siatke sterującą drugiej triody lampy ECC91 gdzie zostaje poddany wzmocnieniu . W anodzie tej że drugiej triody zanajduje się transformator mający dopasować impedncje anodową lampy do impedancji słuchawek 32 om.

Pozdrawiam .
:D
Awatar użytkownika
MarekSCO
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2678
Rejestracja: pn, 31 lipca 2006, 22:02
Lokalizacja: Żołynia podkarpackie

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: MarekSCO »

Doskonale :)
Teraz jeszcze "skrobnij" coś o tej superreakcji :)
Gdzie i jak to zachodzi i "czym to się je" ;)
Wiem, że grymaszę jak mało kto, ale...
"Skrobnij", może to pozwoli Ci na inne spojrzenie... :)
Pozdrawiam
Marek
Miło mi z Wami :)
Pozdrawiam
CHOPIN66
1875...2499 postów
1875...2499 postów
Posty: 2100
Rejestracja: pn, 10 sierpnia 2009, 17:47
Lokalizacja: Gdańsk

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: CHOPIN66 »

Superreakcja wykorzystuje powstające w obwodzie detektora drgania relaksacyjne. Detektor superreakcjny pracuje na granicy wzbudzenia . Detekcja sygnału zachodzi na siatce lampy detekcyjnej skąd zmodulowany sygnał trafia na anodę lampy dedukcyjnej. Za anody część nie demodulowanego sygnału trafia z powrotem do obwodu antenowego a sygnał zdemolowany jest przekazywany do następnego stopnia . :D

To chyba mniej więcej tak :?:

Chyb wiem gdzie jest błąd a raczej czego brakuje na schemacie "wygaszania" ,teraz dopiero zauważyłem ,powinien tam rezystor połączony równolegle z kondensatorem C1. zauważyłem to przeglądając jeszcze raz schematy przystawek superatrakcyjnych . :D

pytanie jest taki :Jaką wartość powinien mieć ten rezystor
Załączniki
Schemat poprawiony .
Schemat poprawiony .
Awatar użytkownika
Romekd
moderator
Posty: 6902
Rejestracja: pt, 11 kwietnia 2003, 23:47
Lokalizacja: Zawiercie

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: Romekd »

Witam.
CHOPIN66 pisze:Chyb wiem gdzie jest błąd a raczej czego brakuje na schemacie "wygaszania" ,teraz dopiero zauważyłem ,powinien tam rezystor połączony równolegle z kondensatorem C1. zauważyłem to przeglądając jeszcze raz schematy przystawek superatrakcyjnych . :D
Ten rezystor jest niezwykle istotny. Od jego wartości i sposobu podłączenia zależy czy stopień z triodą ze schematu będzie funkcjonował jako nadajnik (rezystor 4,7...30 kΩ, włączony między siatkę triody i masę), czy jako odbiornik superreakcyjny (rezystor 2...20MΩ, włączony między siatkę i plus napięcia anodowego, lub równolegle z kondensatorem siatkowym na przedstawionym schemacie). Z książki "Nowoczesne zabawki" pochodzi schemat z załącznika poniżej. Widać na nim, że przy nadawaniu siatka triody łączona jest przez rezystor 30 kΩ z masą, a przy odbiorze przez rezystor 3 MΩ z plusem. Na schemacie z książki znajduje się jeszcze jeden bardzo ważny element, którego na Twoim schemacie brakuje. Jest to dławik, zaznaczony przeze mnie czerwonym kółkiem, którego rolą jest separacja sygnału wysokiej częstotliwości, występującego na anodzie triody, od filtru dolnoprzepustowego z kondensatorem 10 nF (u Ciebie ma on wartość 200 pF). Bez dławika kondensator filtru m.cz. zwierałby do masy sygnał w.cz. z obwodu anodowego triody. Schemat z "Nowoczesnych zabawek" J. Wojciechowskiego zawiera dwa poważne błędy, ale myślę, że pasjonaci lamp bez problemu je dostrzegą.

Pozdrawiam,
Romek
Załączniki
Radiostacja.jpg
α β Σ Φ  Ω  μ π °C ± √ ² < ≤ ≥ > ^ Δ − ∞ α β γ ρ . . . .
Awatar użytkownika
Romekd
moderator
Posty: 6902
Rejestracja: pt, 11 kwietnia 2003, 23:47
Lokalizacja: Zawiercie

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: Romekd »

Witam.
Mając dzisiaj chwilę wolnego czasu wykonałem superreakcyjny odbiornik, modyfikując nieco schemat przedstawiony przez Kolegę CHOPIN66 (załącznik poniżej). Byłem ciekaw, czy układ może poprawnie pracować przy tak niskim napięciu anodowym (12 V)? Wykorzystałem w nim podwójną triodę 6N23P (taka akurat była pod ręką), dodałem dławik, o którym pisałem wcześniej, dolnoprzepustowy filtr RC w torze niskiej częstotliwości i obwód wejściowy LC, który pozwalał przestrajać odbiornik w zakresie ok. 88...108 MHz. Próba wykazała, że odbiornik działa już od 8 V napięcia anodowego. Co prawda siła głosu jest stosunkowo niska, a jakość dźwięku bardzo przeciętna, mimo to da się go słuchać :) Przy wyższym napięciu anodowym i bardziej starannym dobraniu wartości elementów odpowiadających za superreakcję (Cs, Rs) wyniki byłyby pewnie dużo lepsze..

Pozdrawiam,
Romek
Załączniki
odbiornik super reakcyjny-r.png
α β Σ Φ  Ω  μ π °C ± √ ² < ≤ ≥ > ^ Δ − ∞ α β γ ρ . . . .
_idu

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: _idu »

Niefortunnie wybrana lampa. Wspólna katoda to tylko kłopot. Wzmacniacz m.cz. wymaga ujemnego napięcia siatki.

Układ detektora jest w zasadzie OK. Ale trzeba dobrać elementy. Opornik anodowy 10k wg mnie za "mały". Trzeba doprowadzić do silnego szumu przy braku odbioru. Zasilanie powinno się doprowadzić do odczepu na cewce. Punkt odczepu niestety dobrać należy doświadczalnie i jest b. krytyczny na pracę odbiornika.
Krytycznym jest tez tez dławik w.cz. Powinien on być wykonany wg. zasady - że długość drutu uzwojenia stanowi nieco więcej niż 1/4 długości fali ze sodka odbieranego zakresu (~ 0,28 * l).

Radzę spróbować z innym układem detektora superreakcyjnego. Jest łatwiejszy do uruchomienia. Niestety odstaw ECC91. Wspólna katoda to wada tej lampy.
Niestety strona autorów cytowanych układów już zniknęła z sieci, więc załączam schematy pochodzące z tej strony jak jeszcze miała swój żywot w internecie:
12at7a.gif
Powyżej przykład odbiornika. Układ refleksowy - pierwsza trioda pracuje jako wzmacniacz w.cz. (funkcja separacji detektora od anteny) oraz jako wzmacniacz m.cz. Druga to detektor. Dławik w katodzie nie jest krytyczny można nawet użyć tych dostępnych dławików osiowych dostępnych w sklepach a wyglądających jak zwykłe oporniki. Złączam jeszcze modyfikacje regulacji punktu pracy:
12at7d.gif
A nawet jeszcze prościej:
12at7c.gif
Dla rozeznania kolejny odbiornik z ECC81 z powyższą modyfikacją detektora superreakcyjnego:
12at7tun.jpg
Bez układu refleksowego pierwsza trioda pracuje tylko jako wzmacniacz w.cz. (separujący antenę od detektora).

Te zacytowane układy w oryginale są zasilane dość dużym napięciem. Nic nie stoi na przeszkodzie aby spróbować na ECC86 (wiem trudno dostępna) ale nawet na ECC88. Niezależnie od topologii układu detektora superreakcyjnego krytycznym jest nachylenie ch-ki lampy. Im większe tym większe powodzenie przy niskim napięciu. Na lampach bateryjnych jak 1Ż29B - zadowalająca praca detektora superreakcyjnego ma miejsca nawet poniżej 30V. W klasycznym układzie (jak na schemacie z początku wątku) świetnie pracuje lampa DCC90 (3A5) przy napięciu anodowym od 40 do 60V.

Jeszcze raz podkreślę - namawiam do przetestowania układu detektora superreakcyjnego jaki zamieściłem w tym poście powyżej.
Czułość pierwszego zacytowanego układu autor ocenił na 30uV.

Dodam jeszcze ciekawy projekt - odbiornik UKF FM na jednej lampie:
circuit.jpg
Fajny układ ale proponuję zmianę lampy ECL84/6DW8 na 6F12P. Czemu? Bo pentoda w 6F12P ma duże nachylenie i w takim układzie zapewni te 300mW mocy (zamiast osiąganej mocy 16mW dla użytej lampy ECL84/6DW8). Napięcie zasilania będzie niższe - 120 - 160 V. Atrakcyjnym zamiennikiem ECL84/6DW8 w tym układzie byłaby też PFL200 (EFL200, 6R4P).

W detektorze dławik nie jest krytyczny. Może być dowolnej konstrukcji. Zaś na wejściu antenowym powinien być wykonany zgodnie z wymogami UKF.
Średnia częstotliwość zakresu UKF to 98 MHz. Czyli długość fali środka zakresu to 3,06 m. Mnożąc to przez 0,28 mamy 85,7cm przewodu z którego ma być wykonane uzwojenie dławika, który ma łączyć gorący punkt w.cz. z zimnym punktem. Średnica karkasu 5 - 7 mm.

Detektor da około 300 - 600mV sygnału m.cz. na wyjściu. Pentoda 6F12P dla napięcia Ug1 około 0,6 - 0,8V zapewni nie mniej niż 200mW dla Ra od 5 do 7k. Napięcie Ug2 - 100 - 120V, Napięcie anodowe 140 - 160V.
Ostatnio zmieniony wt, 21 maja 2013, 11:28 przez _idu, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
AZ12
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5421
Rejestracja: ndz, 6 kwietnia 2008, 15:41
Lokalizacja: 83-130 Pelplin

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: AZ12 »

Lampa 6F12P nie ma niestety odpowiedników, więc nie była stosowana poza krajami RWPG.

Myślę, że ECC91 nadawałaby się jako mieszacz/generator UKF do odbiornika superheterodynowego, myślę, że niemal każdą przystawka superreakcyjna nadaje się po modyfikacji na głowicę UKF z wyjściem o częstotliwości pośredniej 6-28MHz, trzeba tylko zapewnić ciągłość drgań.
Ratujmy stare tranzystory!
_idu

Re: Niskonapięciowy superreakcjniak na ECC91

Post autor: _idu »

AZ12 pisze:Lampa 6F12P nie ma niestety odpowiedników, więc nie była stosowana poza krajami RWPG.
Ale u nas z racji produkcji odbiorników Rubin 714 jest łatwa do nabycia.
6N15P jest rzadszą lampą od 6F12P.

Szkoda że u nas nie stosowano wariantu lampy PCF801 czyli PCF803 (z oddzielnymi wyprowadzeniami katody) pracowałaby równie świetnie jak 6F12P w odbiorniku z głośnikiem. Ale PCF801 można by zastosować stosując klasyczny detektor.

Jeszcze jedno. Ważnym, bardzo ważnym na pracę odbiornika superrakcyjnego jest kształt impulsów drgań relaksacyjnych. Niewielka zmiana kształtu ma ogromny wpływ na czułość, selektywność i jakość detekcji. Stąd m.in. ogromna zależność optymalnego punktu pracy już od odbieranej częstotliwości, siły sygnału, napięcia zasilania. Koniecznym jest stosowanie separującego wzmacniacza w.cz.
ODPOWIEDZ