Lampowy odbiornik 160/80/40m

[Marek Mazur]

Witam Kolegów,

Interesuję się nasłuchem pasm amatorskich oraz konstruowaniem z wykorzystaniem lamp.Chciał bym przedstawić swoją ostatnią konstrukcje odbiornika na pasma jak w temacie.Odbiornik jest superheterodyną z pojedyńczą przemianą częstotliwości 9MHz.Cały odbiornik to mix różnych rozwiązań.Po krótce opiszę lampy które zastosowałem i krótki opis.

Wzmacniacz m.cz 6F12P
Demodulator zrównoważony 2xEAA91
BFO 6Ż1P
Wzmacniacz p.cz 2xEF183(jeszcze nie objęty ARW)Zastosowałem fabryczny filtr PP9
Lokalny oscylator 184
Mieszacz ECH81
Wzmacniacz w.cz 6Ż9P

Całość wykonałem na płytce PCB o wymiarach 31x16cm.Układ potrzebuje już tylko drobnych dopracowań wizualnych.
Chętnie podzielę się Kolegom swoimi doświadczeniami,odpowiem na pytania i oczywiście wysłucham rad.

Pozdrawiam

[Marek7HBV]

Zamiast ARW lepiej zastosować ręczną regulację wzmocnienia i zastosować miernik sygnału {które będzie można skalibrować w przyszłości}.Przydaje się też bramka szumów.

[Tomek Janiszewski]

Zamiast ARW lepiej zastosować ręczną regulację wzmocnienia

Od dawna intryguje mnie skąd wśród krótkofalowców bierze się ta niechęć (żeby nie powiedzieć: wstręt) do stosowania ARW. Rozumiem że na ogół pracuje się z modulacją SSB bez fali nośnej (A3j) lub telegrafią z kluczowaniem niemodulowanej fali nośnej (A1) toteż odmiennie niż przy odbiorze radiofonicznym AM z falą nośną (A3) nie ma jednoznacznie określonego poziomu sygnału. Ale nie znaczy to że sytuacja jest bez wyjścia. Przy odbiorze SSB ARW może wszak reagować na średnią wyprostowaną sygnału fonii, przy odbiorze A1 - na wartość szczytową dudnień. Potem odnajduje się w rozlicznych publikacjach takie kfiatki jak ręczna regulacja wzmocnienia w heptodowym mieszaczu odbiornika radiofonicznego na fale długie, średnie i krótkie:
https://archive.org/details/radioamator ... 4/mode/2up
albo kto wie czy nie gorsze jeszcze curiosum: ręczny przełącznik wzmocnienia wzmacniacza p.cz. UKF FM, gdzie w ogóle jakakolwiek regulacja wzmocnienia potrzebna jest jak dziura w moście (do wyjątków należy regulacja w ostatnim stopniu p.cz. z detektorem stosunkowym poprzez podawanie ujemnego napięcia z kondensatora elektrolitycznego na siatkę trzecią, co poprawia działanie ograniczające w przypadku gdy cały tor p.cz. FM ograniczony jest do dwóch stopni jak to bywa w sprzęcie klasy popularnej), bowiem chodzi tam o jak najskuteczniejsze ograniczanie sygnału:
https://archive.org/details/radioamator ... 9/mode/2up
Może obaj autorzy byli krótkofalowcami, i nie chcieli sobie zaśmiecać głowy jakąś tam ARW, względnie nie wyobrażali sobie że cokolwiek mogłoby bez ręcznej regulacji wzmocnienia działać?

[AZ12]

Witam

Automatyczna regulacja wzmocnienia wymaga stosowania wzmacniacza p. cz. o dość dużym wzmocnieniu aby mogła pracować prawidłowo, nie może być stosowana w odbiornikach prostych. Ponadto wadą jest czas jej działania. Przy silnych sygnałach wejściowych przy dużej czułości odbiornika zanim zadziała może dojść do zwyczajnego przesterowania lub modulacji skrośnej. W przypadku ręcznej regulacji przesterowanie może nie nastąpić lub będzie miało niską wartość.

[Marek7HBV]

Od dawna intryguje mnie skąd wśród krótkofalowców bierze się ta niechęć (żeby nie powiedzieć: wstręt) do stosowania ARW

Właśnie dlatego że Kolega nie należy do tego grona i nigdy nie musiał próbować usłyszeć słabą transmisję nadawaną w obecności innych,silniejszych.To nie radiotelefonia z precyzyjnie wydzielonymi kanałami {i prirytetami}.

[Tomek Janiszewski]

Witam

Automatyczna regulacja wzmocnienia wymaga stosowania wzmacniacza p. cz. o dość dużym wzmocnieniu aby mogła pracować prawidłowo, nie może być stosowana w odbiornikach prostych.

Znaczy że taka natenprzykład Szarotka gdzie cały tor radioodbiorczy (tj. nie licząc wzmacniacza audio) składa się ze wszystkiego dwóch lamp 1R5T i 1T4T plus dioda detekcyjna z lampy 1S5T, lub sieciowy odbiornik podobnej klasy "Figaro" z lampami ECH81 oraz EBF89 - nie są odbiornikami prostymi?

Ponadto wadą jest czas jej działania. Przy silnych sygnałach wejściowych przy dużej czułości odbiornika zanim zadziała może dojść do zwyczajnego przesterowania lub modulacji skrośnej. W przypadku ręcznej regulacji przesterowanie może nie nastąpić lub będzie miało niską wartość.

Zniknąłeś zjawisko fadingu (zaniku fal a przynajmniej okresowego, silnego ich tłumienia) wynikające z wielotorowości rozchodzenia się fal na długich dystansach, szczególnie częste na falach krótkich. Chcesz przez to powiedzieć że użytkownik odbiornika krótkofalarskiego zareaguje szybciej na zmiany poziomu sygnału niż zdąży to uczynić ARW?

[szalony]

Zamiast ARW lepiej zastosować ręczną regulację wzmocnienia

Od dawna intryguje mnie skąd wśród krótkofalowców bierze się ta niechęć (żeby nie powiedzieć: wstręt) do stosowania ARW.

Nie sprawdza się bardzo często ze względu na brak separacji między nadającymi stacjami, a w pile-upie szczególnie. Takie funkcje są, bo współczesne transceivery, o ile w ogóle nie są pod względem toru odbiorczego SDR-ami mają możliwość włączania różnych opcji w torze w.cz i p.cz, oraz posiadają DSP w dalszej części, ale ARW jako takie się zbytnio nie sprawdza. Ja mogę włączyć tor normalny, dodatkowym wzmacniacz w.cz, i tłumik w.cz. Nic mi nie da ARW jeśli rozmawiam z ledwie słyszalną stacją na którą nakładają się gwizdy od trzech innych które momentami sięgają S9 bo mi ARW skręci wzmocnienie i zniknie mi słaba stacja (i sytuacja odwrotna).

[Romekd]

Czołem.

Automatyczna regulacja wzmocnienia wymaga stosowania wzmacniacza p. cz. o dość dużym wzmocnieniu aby mogła pracować prawidłowo, nie może być stosowana w odbiornikach prostych. Ponadto wadą jest czas jej działania. Przy silnych sygnałach wejściowych przy dużej czułości odbiornika zanim zadziała może dojść do zwyczajnego przesterowania lub modulacji skrośnej. W przypadku ręcznej regulacji przesterowanie może nie nastąpić lub będzie miało niską wartość.

Nie wiem skąd biorą się takie poglądy (jak widać najczęściej wśród osób, które nigdy krótkofalowcami nie były...), jakoby większość krótkofalowców konstruowała lub używała jedynie odbiorników z ręczną regulacją wzmocnienia w torze w.cz. i p.cz. Mój pierwszy pięciopasmowy odbiornik KF (wykonany gdy uczęszczałem już do technikum) miał pełną automatykę, z innymi stałymi czasowymi narastania i opadania wzmocnienia/tłumienia dla odbioru stacji fonicznych (SSB) i oddzielną dla sygnałów telegraficznych (CW). Maksymalne wzmocnienie wzmacniacza p.cz. wynosiło ok. 120 dB, a głębokość automatycznej regulacji tego wzmocnienia sięgało ponad 90 dB. Nawet bardzo prościutki transceiver "Bartek" wyposażyłem w ARW, oczywiście z możliwością wyłączania wzmacniacza w.cz. i możliwością załączania tłumików -6 dB, -12 dB i -20 dB. Wszystkie później używane przeze mnie fabryczne transceivery firmy ICOM (mniej więcej była to połowa lat 80-tych) miały oba typy regulacji wzmocnienia, ręczną i automatyczną, z możliwością pełnej regulacji wzmocnienia oraz możliwością załączenia dodatkowego wzmacniacza w.cz., jak i tłumika ATT. Banalnie proste odbiorniki homodynowe, których kilka stworzyłem, również miały możliwość ręcznej i automatycznej regulacji wzmocnienia w stopniu w.cz. Podobne układy tworzyli moi koledzy.

Pozdrawiam
Romek

[AZ12]

Witam ponownie

Nie wiem skąd biorą się takie poglądy (jak widać najczęściej wśród osób, którzy nigdy krótkofalowcami nie były...), jakoby większość krótkofalowców konstruowała lub używała jedynie odbiorników z ręczną regulacją wzmocnienia w torze w.cz. i p.cz. Mój pierwszy pięciopasmowy odbiornik KF (wykonany gdy uczęszczałem już do technikum) miał pełną automatykę, z innymi stałymi czasowymi narastania i opadania wzmocnienia/tłumienia dla odbioru stacji fonicznych (SSB) i oddzielną dla sygnałów telegraficznych (CW). Maksymalne wzmocnienie wzmacniacza p.cz. wynosiło ok. 120 dB, a głębokość automatycznej regulacji tego wzmocnienia sięgało ponad 90 dB. Nawet bardzo prościutki transceiver "Bartek" wyposażyłem w ARW, oczywiście z możliwością wyłączania wzmacniacza w.cz. i możliwością załączania tłumików -6 dB, -12 dB i -20 dB. Wszystkie później używane przeze mnie fabryczne transceivery firmy ICOM (mniej więcej była to połowa lat 80-tych) miały oba typy regulacji wzmocnienia, ręczną i automatyczną, z możliwością pełnej regulacji wzmocnienia oraz możliwością załączenia dodatkowego wzmacniacza w.cz., jak i tłumika ATT. Banalnie proste odbiorniki homodynowe, których kilka stworzyłem, również miały możliwość ręcznej i automatycznej regulacji wzmocnienia w stopniu w.cz.

Akurat tą informację znalazłem w starej książce Cz. Klimczewskiego "Jak czytać schematy radiowe", wydanie z 1960 roku.

[^ToM^]

Witam Kolegów,

Interesuję się nasłuchem pasm amatorskich oraz konstruowaniem z wykorzystaniem lamp.Chciał bym przedstawić swoją ostatnią konstrukcje odbiornika na pasma jak w temacie.Odbiornik jest superheterodyną z pojedyńczą przemianą częstotliwości 9MHz.Cały odbiornik to mix różnych rozwiązań.Po krótce opiszę lampy które zastosowałem i krótki opis.
........

Wrzuć może schemat. Popatrzymy, a może ktoś też taki zbuduje i wtedy więcej doświadczeń uda się wymienić. Gratuluję w każdym razie pomysłu i zapału!

[Tomek Janiszewski]

Witam ponownie

Nie wiem skąd biorą się takie poglądy (jak widać najczęściej wśród osób, którzy nigdy krótkofalowcami nie były...), jakoby większość krótkofalowców konstruowała lub używała jedynie odbiorników z ręczną regulacją wzmocnienia w torze w.cz. i p.cz. Mój pierwszy pięciopasmowy odbiornik KF (wykonany gdy uczęszczałem już do technikum) miał pełną automatykę, z innymi stałymi czasowymi narastania i opadania wzmocnienia/tłumienia dla odbioru stacji fonicznych (SSB) i oddzielną dla sygnałów telegraficznych (CW). Maksymalne wzmocnienie wzmacniacza p.cz. wynosiło ok. 120 dB, a głębokość automatycznej regulacji tego wzmocnienia sięgało ponad 90 dB. Nawet bardzo prościutki transceiver "Bartek" wyposażyłem w ARW, oczywiście z możliwością wyłączania wzmacniacza w.cz. i możliwością załączania tłumików -6 dB, -12 dB i -20 dB. Wszystkie później używane przeze mnie fabryczne transceivery firmy ICOM (mniej więcej była to połowa lat 80-tych) miały oba typy regulacji wzmocnienia, ręczną i automatyczną, z możliwością pełnej regulacji wzmocnienia oraz możliwością załączenia dodatkowego wzmacniacza w.cz., jak i tłumika ATT. Banalnie proste odbiorniki homodynowe, których kilka stworzyłem, również miały możliwość ręcznej i automatycznej regulacji wzmocnienia w stopniu w.cz.

Akurat tą informację znalazłem w starej książce Cz. Klimczewskiego "Jak czytać schematy radiowe", wydanie z 1960 roku.

Natomiast ja wyrobiłem sobie pogląd o unikaniu ARW w konstrukcjach krótkofalarskich na podstawie poniższego:
https://archive.org/details/radioamator ... 2/mode/2up
Na stronie 12 (prawa szpalta. trzeci akapit od dołu) czytamy:

Wybór tranzystora npn do pracy w stopniu detektora SSB wynikł z zamierzenia wprowadzenia do układu automatyki (przy tranzystorze npn wystąpi przeciwny efekt). Z zamierzenia tego zrezygnowano, lecz pozostał już tranzystor npn, a wraz z nim możliwość wykonania automatyki.

Ale jak widać powyżej - różne bywają szkoły.
I aby nie strzępić jęzora po próżnicy: przy okazji właśnie wychwyciłem błąd, na użytek tych co chcieliby zbudować tamten odbiornik. Popularne i u nas tranzystory OC169 wbrew temu co można wyczytać na następnej stronie - nie są tranzystorami npn (odpowiadają w przybliżeniu naszym Tegestrzydziestkomdziewiątkom lub AF429 i do takich samych celów były stosowane, np. we wzmacniaczu p.cz. AM odbiornika Koliber 2), nie nadają się zatem do roli detektora bez wprowadzenia zmian schematowych. Niechybnie chodziło o impulsowe tranzystory germanowe npn typu OC139, zbliżone do OC140 na który niedawno zwrócił uwagę Kol. Einherjer w temacie o wzmacniaczach kl. D.

[Marek7HBV]

Ale jak widać powyżej - różne bywają szkoły./////////W zasadzie w tej szkole mogliby uczyć,że schłodzenie anody ciekłym helem zlikwiduje potrzebę żarzenia katody-bo przecież jest odpowiednia różnica temperatur.Coś w tym jest .