Sonata głowica FM

[PZL P-11c]

Witam wszystkich,udało mi się zakupić radioodbiornik Sonata,z wyglądu zewnętrznego super stan.Niestety po przyniesieniu do domu wnętrze okazało się w stanie opłakanym,mimo to postanowiłem uruchomić radio.Udało się zakupić drugie w którym obudowa z skalą nie wyglądają tak dobrze jak to które zakupiłem wcześniej,korzystając z dwóch odbiorników uruchomię jeden.Obecnie czekam na dostarczenie drugiego i staram się uratować co się da z elementów odbiornika który kupiłem pierwszy,i tu moje pytanie i prośba pomocy .Czy ktoś z kolegów przestrajał głowicę FM tego odbiornika?,jeżeli tak to jakie elementy należy wymienić?. Nie jest to typowa głowica produkcji Elwro ,czekając na dostarczenie drugiego odbiornika chciałbym spróbować uruchomić głowicę którą udało się uratować.Pozdrawiam Darek.

[AZ12]

Witam

Konstrukcja niemal identyczna z głowicami niemieckimi, więc jej przestrojenie nie powinno nastręczać dużych trudności.

[Tomek Janiszewski]

Nie ruszając póki co uzwojeń - w pierwszej kolejności należy zmniejszyć lub usunąć kondensator 15pF w obwodzie heterodyny, oraz 10pF w obwodzie międzystopniowym. Konieczne może okazać się również zmniejszenie pojemności dzielnika w obwodzie heterodyny (2 X 8pF) gdzyż one szczególnie silnie wpływają na częsrtliwość obwodu międzystopniowego, będąc połączonymi równolegle dla schematu odbieranego. Ale te zabiegi pozwolą pokryć jedynie fragment pasma CCIR. Jego poszerzenie niechybnie będzie wymagało inderencji w cewki, może tylko szczęśliwy traf pozwoli ogranicyć się do przemieszczenia rezeni, tak aby w skrajnych położeniach były całkowicie schowane w uzwojeniach lub znajdowały się poza nimi. Mam bebechy bliźniaczego CALYPSO(?), z działającym póki co tylko zakresem KF (ułamana cewka oscylatora fal średnich oraz brak cewki długofalowej na antenie ferrytowej) gdzie również zastosowano głowicę najwyraźniej taką jak na zdjęciach. Ale ona była osłonięta ekranem tłoczonym z aluminiowej blachy: zdjałeś go czy zniknął już wcześniej? Niebawem pewnie zacznę grzebać w tej głowicy, bo takich jeszcze nie przestrajałem.

[_idu]

Nikt nie zauważył oczywistego faktu: polskie radio i głowica nie-polskiej produkcji????

Głowica jak napisałem powyżej nieoryginalna - nie od radia SONATA!!!!.


To standardowa głowica produkcji Telefunken / AEG i przy okazji jedna z nielicznych zachodnioniemieckich strojonych indukcyjnie.
Ktoś wstawił tę głowicę by odbierać choćby część obecnego zakresu CCIR. Jedynie można poszerzyć zakres odbieranych częstotliwości.
Raczej b. mało prawdopodobnym jest, że jeszcze na początku lat 90tych a tym bardzij w czasach PRL'u, ktoś wstawił tę głowicę w miejsce naszej polskiej i przestroił ją do zakresu OIRT (65,5 - 74MHz)

Jej zaletą jest b. wysokie wzmocnienie napięciowe - prawie 1500 krotne!!! - zasługa dodatkowych elementów kompensujących pasożytnicze indukcyjności wyprowadzeń elektrod lampy ECC85 -
.
Strojenie wariometryczne utrudnia poszerzenie pasma.
Są dwa wykonania jeśli chodzi o pasmo - 87 - 100 MHz i 87,5 - 104 MHz.
Istnieją wykonania z dioda pojemnościową dla ARCz.
Jest przystosowana do podłączenia ARW w celu redukcji wzmocnienia przy silnej stacji (zapobiega to zablokowaniu wzmacniacz w.cz, przeciągania heterodyny, intermodulacji).

Oprócz głowicy jest w niej jeszcze cewka wariometr do zastosowanie jako precyzer na zakresie krótkofalowym.

Opis tej głowicy (wersja 104MHz z diodą ARCz):
http://www.jogis-roehrenbude.de/UKW-Pro ... -Misch.pdf

I jeszcze radzę przejrzeć schemat amplitunera gdzie zastosowano taką głowicę:
http://www.jogis-roehrenbude.de/Roehren ... K/Opus.pdf

STANOWCZO ODRADZAM RUSZANIA UZWOJEŃ (wykonane są płaską taśmą miedzianą).
W wersji do 100MHz i bez diody ARCz kondesator C617 ma pojemność OIDP 22pF. Zastosowanie kondesatora 12 - 14pF pozwoli na pokrycie zakresu 87,5 do 104MHz. Nie dasz rady bez większych przeróbek poszerzyć dalej zakres.
Ew wybierzesz sobie ten fragment zakresu UKF na którym masz stacje których najczęściej słuchasz.

Przy wzorowaniu się podanych schematem amplitunera Opus możesz dorobić sobie precyzer na zakres fal krótkich w swoim radiu.
Zastosowany kondesator połączeniu w szereg z cewką precyzera to kodesator styrofleksowy.

[Tomek Janiszewski]

Nikt nie zauważył oczywistego faktu: polskie radio i głowica nie-polskiej produkcji????

Zauważyłem że nie jest to głowica ELWRO, w tym także i użycie w niej wzmacniacza wcz. w konfiguracji wspólnej siatki a nie o podstawie pośredniej. Nietypowa głowica w odbiornikach rodziny CALYPSO była spotykana nierzadko: chcesz powiedzieć że istniało jeszcze polskie, przedelwrowskie jej wykonanie w podłużnym ekranie z tłoczonej blachy AL zamiast w zwartym odlewie z szajsmetalu?

Głowica jak napisałem powyżej nieoryginalna - nie od radia SONATA!!!!.

Wyżej: to znaczy gdzie? PZL P-11c to Twoje drugie konto?

To standardowa głowica produkcji Telefunken / AEG i przy okazji jedna z nielicznych zachodnioniemieckich strojonych indukcyjnie.
Ktoś wstawił tę głowicę by odbierać choćby część obecnego zakresu CCIR.

Pewien jesteś powyższego? Bo dotąd byłem przekonany że jest to oryginalna, niewykluczone że zachodnia głowica, stosowana w polskich odbiornikach przed zamknięciem nadajników UKF CCIR na przełomie lat 60/70 po którym to okresie stosowano już tylko głowice DEA

Raczej b. mało prawdopodobnym jest, że jeszcze na początku lat 90tych a tym bardzij w czasach PRL'u, ktoś wstawił tę głowicę w miejsce naszej polskiej i przestroił ją do zakresu OIRT (65,5 - 74MHz)

Toteż spodziewałbym się raczej że zaniechano w ogóle przestrajania starej głowicy na OIRT, zadawalając się odbiorem Warszawy I na długich i Warszawy II lub odpowiedniej stacji regionalnej na średnich.

Jej zaletą jest b. wysokie wzmocnienie napięciowe - prawie 1500 krotne!!! - zasługa dodatkowych elementów kompensujących pasożytnicze indukcyjności wyprowadzeń elektrod lampy ECC85 -

To już zupełnie inne głowice mamy na myśli. Oryginalna głowica "Sonaty" przypomina jakoś to co widać na zdjęciach (po zdjęciu ekranu), ale schematowo się różni, w szczególności umasioną siatką w stopniu w.cz. I ma wbudowany dwuobwodwy filtr pasmowy FM z wysokoimpedancyjnym wyjściem (dołączanym bezpośrednio do siatki) zamiast obowiązującego w czasach głowic DEA standartu w postaci pojedynczego obwodu z wyjściem niskoimpedancyjnym, przeznaczonym do wzbudzania drugiego obwodu rezonansowego na zewnątrz głowicy. Niestety jeszcze nie zaglądałem do głowicy jaką mam w zwłokach CALYPSO, więc nie wiem czy na zdjęciach widać to samo. Jednak oś strojeniowa wygląda podobnie.

I jeszcze radzę przejrzeć schemat amplitunera gdzie zastosowano taką głowicę:
http://www.jogis-roehrenbude.de/Roehren ... K/Opus.pdf

No to pojechali na maxa. Dwa stopnie p.cz. zamiast typowego pojedynczego, i to jeszcze z lampą EAF901 pozwalającą na uzyskanie większego wzmocnienia na FM w porównaniu z EBF89.

STANOWCZO ODRADZAM RUSZANIA UZWOJEŃ (wykonane są płaską taśmą miedzianą).

Faktycznie byłaby to straszliwa rzeź Chyba żeby uzwojenie było dłuższe niż skok rdzenia: wtedy odwinięcie tej części której zmiany przenikalności nie dotyczą pozwoliłoby poszerzyć zakres. W przypadku gowicy jugosłowiańskiego odbiornika "Simfonia-A" wystarczająca okazała się wymiana mosiężnych rdzeni na grubsze o 1mm:

viewtopic.php?f=11&t=19564&p=210434&hil ... 87#p210434

Tomek Janiszewski

[_idu]

Nietypowa głowica w odbiornikach rodziny CALYPSO była spotykana nierzadko: chcesz powiedzieć że istniało jeszcze polskie, przedelwrowskie jej wykonanie w podłużnym ekranie z tłoczonej blachy AL zamiast w zwartym odlewie z szajsmetalu?

Były dwie generacje głowic - obydwie wzorowane na konstrukcjach firmy Philips. Starsza to bardzo podobny agregat wariometru, podobnie rozłożone elementy, montaż przestrzenny. Późniejsza konstrukcja to użycie tegoż odlewu i obwodu drukowanego.

Wyżej: to znaczy gdzie? PZL P-11c to Twoje drugie konto?

Zdanie wyżej.

Pewien jesteś powyższego? Bo dotąd byłem przekonany że jest to oryginalna, niewykluczone że zachodnia głowica, stosowana w polskich odbiornikach przed zamknięciem nadajników UKF CCIR na przełomie lat 60/70 po którym to okresie stosowano już tylko głowice DEA

Jestem tego pewien. Kilka sztuk tej głowicy (w różnych wariantach wykonania) miałem w łapach.
Co do zakresu CCIR - głowice jakie stosowano to to samo co w Calypso.
Myśmy jakoś się przykleiliśmy do firmy Philips jeśli chodzi o podzespoły.
Filtry miniaturowe jak w Szarotce czy Turandocie, charakterystyczne trymery powietrzne....
Aha ta na zdjęciu ma wzmacniacz w.cz. o podstawie pośredniej!!!!.

Toteż spodziewałbym się raczej że zaniechano w ogóle przestrajania starej głowicy na OIRT, zadawalając się odbiorem Warszawy I na długich i Warszawy II lub odpowiedniej stacji regionalnej na średnich.

Raczej ktoś chcąc zachować funkcjonalność radia wstawił po 1996 roku głowicę wyciągniętą z jakichś zwłok radia AEG/Telefunken (oraz kilku innych marek gdzie stosowano te głowice - np. OIDP Blaupunkt).

To już zupełnie inne głowice mamy na myśli. Oryginalna głowica "Sonaty" przypomina jakoś to co widać na zdjęciach (po zdjęciu ekranu), ale schematowo się różni, w szczególności umasioną siatką w stopniu w.cz. I ma wbudowany dwuobwodwy filtr pasmowy FM z wysokoimpedancyjnym wyjściem (dołączanym bezpośrednio do siatki) zamiast obowiązującego w czasach głowic DEA standartu w postaci pojedynczego obwodu z wyjściem niskoimpedancyjnym, przeznaczonym do wzbudzania drugiego obwodu rezonansowego na zewnątrz głowicy. Niestety jeszcze nie zaglądałem do głowicy jaką mam w zwłokach CALYPSO, więc nie wiem czy na zdjęciach widać to samo. Jednak oś strojeniowa wygląda podobnie.

Piszę o konstrukcji Telefunkena, na dodatek dokładnie opisanej wraz z obliczeniami w przetłumaczonym na polski Poradniku Radiowo-Warsztatowym Telefunkena.

No to pojechali na maxa. Dwa stopnie p.cz. zamiast typowego pojedynczego, i to jeszcze z lampą EAF901 pozwalającą na uzyskanie większego wzmocnienia na FM w porównaniu z EBF89.

Bo chodzi o szerokie pasmo p.cz. i niski próg ograniczania. W układzie "bidnym" nie do osiągnięcia. Do tego dekoder stereo z synchronizowanym generatorem 38kHz. EAF801 zastosowano zamiast EBF89 z jednego powodu, mała zmiana pojemności wejściowej niezależnie od napięcia polaryzacji. Takowe napięcie się zmienia - wszak to ogranicznik Armstronga - zależnie od poziomu sygnału na wejściu stopnia. Uniknięto w ten sposób uciążliwego efektu rozstrajania wtórnego obwodu filtru p.cz, zależnie od siły odbieranego sygnału. Nie do zaakceptowania w wysokiej klasy odbiorniku stereo. W standardowej pentodzie trzeba zastosować niezablokowany rezystor w katodzie o rezystancji od 10 to 100 omów (zależnie od typu lampy).
Inną kwestią to selektywność, chyba lepsza od układu dla radia niskiej klasy - czyli przypadku jaki proponujesz.

Faktycznie byłaby to straszliwa rzeź Chyba żeby uzwojenie było dłuższe niż skok rdzenia: wtedy odwinięcie tej części której zmiany przenikalności nie dotyczą pozwoliłoby poszerzyć zakres. W przypadku gowicy jugosłowiańskiego odbiornika "Simfonia-A" wystarczająca okazała się wymiana mosiężnych rdzeni na grubsze o 1mm:

Jedyne co w szybki sposób można wykonać to poszerzenie zakresu jeśli to głowica do 100MHz. Daje radę uzyskać pasmo do 104MHz, więcej nie da rady - o ile z heterodyną no problem to niewystarczającym staje się zakres przestrajania obwodu wzmacniacza w.cz. - czyli brak współbieżności przestrajania na dole zakresu. Ponadto producent na etapie produkcji reguluje wpsółbieżność indukcyjności. W opisach serwisowych potem jedynie się informuje o możliwości zestrajania tej głowicy tylko trymerami!!!. Sprawdzona praktycznie procedura poszerzenia zakresu - współbiezność b. dobra, korekty tylko trymerami.

P.S.
Aha to stare wykonanie pod względem konstrukcji mechanicznej - późniejsze miały inaczej wykonane wyprowadzenia. Nie wykluczam że w krajach demoludów, ktoś nie produkował głowicy korzystając z licencji AEG/Telefunkena albo wręcz jako ordynarnej zrzyny.
Najwcześniejsze głowice Telefunkena wykorzystywały lampę ECC81 zamiast ECC85 (i obydwie były opisane w dwóch różnych tomach wspomnianego poradnika...).
Identyczny zespół wariometrów Telefunken/AEG stosował w głowach bateryjnych na DC90/DC96.

P.S.2
Ta na zdjęciu nie ma uzwojenia cewki precyzera - wykonane też tasmą ale sporo węższą.

[PZL P-11c]

Witam kolegów,dziękuję za wyjaśnienia związane z głowicą którą pokazałem na zdjęciach.Jest to głowica pochodząca z radia Sonata .Do celów wykonania fotografii wymontowałem ją z ekranu wykonanego z blachy aluminiowej , nie potrafię powiedzieć czy w stanie jakim jest cokolwiek odbiera,odbiornik z którego ją wymontowałem był w stanie rozkładu.Obecnie oczekuję na dostarczenie drugiego w którym obudowa jest uszkodzona i aby nie czekać bezproduktywnie chciałem uruchomić tą głowicę.Nie zależy mi na pokryciu całego obecnego pasma ,może zaczekać na drugie radio i podłączyć celem sprawdzenia i dopiero zacząć robić zmiany w układzie głowicy ?. Pozdrawiam Darek.

[marekb]

Podobną wyciągnąłem ze zwłok "Undine II". Była w aluminiowym ekranie obejmującym całą głowicę. Niestety, napisy na skali całkowicie zeszły i nie wiem jaki miała zakres, 100MHz czy może coś więcej.

[Marcin K.]

Ależ oczywiście że taie głowice siedziały w naszych sprzętach! Miałem takową w Sonacie właśnie... I była ona tam zamontowana fabrycznie.

[sp9svn]

Witam,
z rozpoczęciem niniejszego tematu zbiegło się w czasie rozpoczęcie remontu CALYPSO,
dla identyfikacji egzemplarza podam:
- wg skali UKF 66 - 73 MHz
- głowica identyczna z zdjęciami załączonymi powyżej
- moje Calypso w pełni odpowiada: http://www.fonar.com.pl/audio/schematic ... o_druk.htm
- wskaźnik na EM84

Głowica która jest zaprezentowana na fotkach powyżej na pewno nie jest głowicą ze schematu załączonego przez P11.
Porównałem moją ze schematem z linka jaki podaję powyżej - zgadza się, tak więc podpowiedzi co do przestrojenia oparte jedynie o analizę schematu powinny być oparte na prawidłowym schemacie.

Zamierzam przestroić moją głowicę, jeszcze nie wiem w jaki sposób:
- jeżeli były skale do Calypso z opisem np do 100Mhz i dla wskaźnika na EM 80 - będę chciał ją przestroić "pod skalę",
oczywiście jeżeli dopadnę takową
- jeżeli nie było takich skal lub nie będę miał szczęścia wejść w posiadanie takowej - bez większych wyrzutów
przeciągnę ją do około 90Mhz (JO90XC 87.8 RMF-Classic) i tyle mi wystarczy.
Moim zdaniem głowica z fotek P11 to DEA, w tym miejscu pytanie do fachowców,
pod względem odbieranych f jakie były wykonania tych głowic, ew. ich zastosowanie w Calypsach z EM 80?

Tak na marginesie napiszę że moja że głowica mojego Calypso jest bardzo czuła, bawiłem się RUFG-4 - przez kilka ścian:
Calypso odbierało a Tosca 306 - tylko szum.

Pozdrawiam
Grzegorz sp9svn
JO90XC

[_idu]

Podobną wyciągnąłem ze zwłok "Undine II". Była w aluminiowym ekranie obejmującym całą głowicę. Niestety, napisy na skali całkowicie zeszły i nie wiem jaki miała zakres, 100MHz czy może coś więcej.

Jak lampowe i DDR to tylko do 100MHz. dopiero w erze tranzystorów DDR zyskał poszerzenie do 104MHz.
Jako ciekawostka: w RFN jeszcze w II połowie lat 70-tych UKF kończył się na 104MHz.

[_idu]

Głowica która jest zaprezentowana na fotkach powyżej na pewno nie jest głowicą ze schematu załączonego przez P11.

Zgadza się bowiem na schemacie jest polska głowica zerżnięta/na licencji Philipsa.

Porównałem moją ze schematem z linka jaki podaję powyżej - zgadza się, tak więc podpowiedzi co do przestrojenia oparte jedynie o analizę schematu powinny być oparte na prawidłowym schemacie.

Można się podpierać schematami Telefunken i AEG. To jest wyjściowa baza.
Trzeba porównać ilości zwojów. Wg mnie powinno się dać stosunkowo łatwo, bez ruszania cewek wariometru, przestroić na zakres 87.5 - 100MHz.

- jeżeli były skale do Calypso z opisem np do 100Mhz i dla wskaźnika na EM 80 - będę chciał ją przestroić "pod skalę",
oczywiście jeżeli dopadnę takową

Przestrój głowicę, "wyskaluj" ją, zrób skan swojej i wyedytuj skan nanoszą swoje skalowanie.
Jeśli specjalnie zależy Tobie na zgodności skali ze stanem faktycznym.

Tak na marginesie napiszę że moja że głowica mojego Calypso jest bardzo czuła, bawiłem się RUFG-4 - przez kilka ścian:
Calypso odbierało a Tosca 306 - tylko szum.

Wspominałem już o tym, wersje mniej zaawansowane na ECC81 oferowały ponad 1000 krotne wzmocnienie napięciowe. Wersje maksymalnie zoptymalizowane na ECC85 miały wzmocnienie nominalne rzędu 1400 razy. Po przeróbce obwodu wejściowego z 300 omów na 75 omów całkowite wzmocnienie wzrośnie dwukrotnie (z symetryzatorem wyjdzie nieco mniej).

[PZL P-11c]

Witam kolegów,dotarła do mnie dzisiaj druga Sonata i wyjaśniły się różnice w rodzajach głowic.Wcześniej nie zwracałem uwagi na symbol po napisie Sonata ,głowica którą pokazałem na zdjęciu była wymontowana z Sonaty 62012 wykonanej poprzez montaż przestrzenny.Natomiast Sonata którą otrzymałem dzisiaj to Sonata 22002 takie symbole są naniesione na tylnej ściance odbiornika,tutaj montaż jest już wykonany częściowo na płytce drukowanej i w tym modelu jest zastosowana głowica wykonana przez Elwro w typowym odlewie.Porównywałem ze schematem głowicę której zamieściłem zdjęcie i stan faktyczny się zgadza.Natrafiłem na schemat radia Koncert ,jest to odpowiednik Sonaty . W tym odbiorniku była stosowana głowica na ówczesne zachodnie pasmo ,różnice na schemacie w pojemnościach kondensatorów oraz jednego rezystora ,niestety nie jest podane czy były zmiany w indukcyjnościach cewek.Spróbuję zmienić wartości i podpiąć w miejsc e głowicy DEA jak już wyczyszczę i sprawdzę odbiornik który otrzymałem.Zamieszczam zdjęcia Sonaty 22002.Pozdrawiam Darek.

[gregor1969]

Witam,
Dostałem w prezencie Sonatę 22002. Po odkurzeniu stan oceniam na dobry z plusem. Chciałbym posłuchać sobie na niej stacji na UKF. Kupiłem na allegro głowicę identyczną, jak na zdjęciach na początku postu. Podłączyłem ja prowizorycznie i niestety nie działa. Przejrzałem elementy i ich połączenia, podmieniałem lampę. Nie wiem, co się może w takiej głowicy zepsuć. Wydaje mi się, że nie działa mieszacz. Tor p.cz. działa, bo oryginalna głowica, mimo że przeznaczona na niskie pasmo, odbiera sygnał z samochodowego nadajnika FM. Podobny test z głowicą CCiR nie przynosi żadnego efektu. Proszę o pomoc, to moje pierwsze doświadczenie z techniką lampową.
Z góry dziękuję.
Pozdrawiam,
Grzegorz

[tarasw]

Witam Kolegów,

Głowica przedstawiona na początku postu jest polską produkcją, zda się że mocno wzorowaną na opracowaniach Telefunkena.
Była stosowana we wczesnych Calypso (CCiR i OIRT) i produkowana w dwu wersjach. Cewki do 100MHz miały 5 zwojów, do 74MHz zwojów sześć.

Jak wyglądają można obejrzeć na zdjęciach.

Pozdrawiam,

Wojtek