Nadajnik lampowy KF

[Młynek]

Witam! Pewnie w gronie Forumowiczów znajdują się krótkofalowcy - lampowcy. Ponieważ chciałbym zdobyć trochę wiedzy na temat tube TX bardzo proszę o odpowiedzenie na śmieszne (dla KF-owców) pytania:
1. Czy na heksodzie z ECH81 można zrobić modulator AM
2. Jaka trioda nadaje się na oscylator w układzie Seilera stabilizowany kwarcem na f=15MHz?
3. Czy w nadajniki lampowe wykonuje się wyłącznie w technologii montażu przestrzennego?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za pomoc!
Młynek

[darczar]

Odp.1: tak;
odp. 2: niemal każda małej mocy (np. ta z ECH81);
odp. 3: nie tylko, ale te montowane przestrzennie łatwiej neutralizować.

[Młynek]

Bardzo dziękuję za odpowiedź!
Mam tylko pewne wątpliwości czy modulator i generator mogą być zbudowane na jednej lampie (ECH81) bez negatywnych następstw dla działania całości (stabilności generatora i jakości modulacji).
Jeśli to niczemu nie zawadza to można dodać do tego driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i potem dopałka na GU50 czy EL34 albo nawet KT66. Potem filtry i w eter. Ciekawe czy mogłoby to zadziałać...

[tszczesn]

Bardzo dziękuję za odpowiedź!
Mam tylko pewne wątpliwości czy modulator i generator mogą być zbudowane na jednej lampie (ECH81) bez negatywnych następstw dla działania całości (stabilności generatora i jakości modulacji).
Jeśli to niczemu nie zawadza to można dodać do tego driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i potem dopałka na GU50 czy EL34 albo nawet KT66. Potem filtry i w eter. Ciekawe czy mogłoby to zadziałać...

Dla stabilności lepiej będzie użyć oddzielnej triody i dobrze całość zaekranować. Triody z ECH81 można wtedy użyć jako buforu pomiędzy VCO a modulatorem. Z lamp które wymieniłeś na końcówkę mocy to najlepsza jest zdecydowanie GU50. Cena pozostałych jest bardzo wysoka (zwłaszcza KT66), a na ile da się je zmusić do dobrej liniowej pracy w.cz. to nie wiem.

Z tym, że jak chcesz pracować z modulacją AM (czy SSB) to w takim układzie końcówka musi być liniowa, a wtedy sprawność spada. Może lepiej zrób modulację anodową?

[Młynek]

Tak myślałem, że trzeba będzie generator zaekranować... Można dać jakąś małą duotriodę - jedna trioda generator druga bufor/separator. Do tego modulacja siatkowa (czytałem, że na takiej modulacji wykonywało się nadajniki na okrętach...) Końcówka mocy nie musi mieć monstrualnej <<lampowej>> mocy (n kW), jakieś 40-50W z dobrą anteną też sobie nieźle poradzi.

[tszczesn]

Tak myślałem, że trzeba będzie generator zaekranować... Można dać jakąś małą duotriodę - jedna trioda generator druga bufor/separator. Do tego modulacja siatkowa (czytałem, że na takiej modulacji wykonywało się nadajniki na okrętach...) Końcówka mocy nie musi mieć monstrualnej <<lampowej>> mocy (n kW), jakieś 40-50W z dobrą anteną też sobie nieźle poradzi.

Owszem, ale chodzi mi o to, że jak wzmacniacz sygnał już zmodulowany to lampa pracuje ci w klasie B i sprawność jest nienajlepsza, w klasie C i z modulacją anodową mniej ciepła wytworzysz. Zwłaszcza (chyba, że już jest inaczej) licencja określa moc doprowadzoną do stopnia końcowego a nie wyjściową.

[Młynek]

Na początku dziękuję za odpowiedzi.
Klasę C wykorzystuje się w nadajnikach FM czemu więc nie wykorzystać jej w AM. Skoro licencja mówi o mocy doprowadzonej do stopnia końcowego to można sobie pohulać... . Czy mógłby Pan podać schemat modulatora anodowego? Ile mocy w klasie C odda GU50 i na jaki zasięg można liczyć na falach krótkich (15MHz) dysponując taką mocą?

[tszczesn]

Na początku dziękuję za odpowiedzi.
Klasę C wykorzystuje się w nadajnikach FM czemu więc nie wykorzystać jej w AM. Skoro licencja mówi o mocy doprowadzonej do stopnia końcowego to można sobie pohulać... . Czy mógłby Pan podać schemat modulatora anodowego? Ile mocy w klasie C odda GU50 i na jaki zasięg można liczyć na falach krótkich (15MHz) dysponując taką mocą?

Schematów gotowych nie mam, ale akurat nie są one specjalnie skomplikowane, najgorszym elementem jest anodowy filtr wyjściowy - trzeba go policzyć i co gorsze zrobić Sporo takich schematów jest w różnych książkach dla krótkofalowców, które np. często są na Allegro.

Modulator anodowy to po prostu zwykły wzmacniacz mocy audio o mocy równej mocy wyjściowej wzmacniacz w.cz. z tym, że obwód wtórny transformatora wyjściowego jest włączony szeregowo z napięciem zasilającym końcówkę mocy w.cz. Najlepiej stosować tam przeciwsobne układy w klasie B (jakości i tak nie uzyskasz, a sprawność klasy B jest duża). Z 50W w antenie na KF można nadawać do każdego miejsca na świecie, aczkolwiek wszystko zależy od propagacji. Jak jej nie ma to 1MW nie zadziała

Nie wiem tylko jak się określa moc input - czy to jest tylko moc doprowadzona do anody stopnia w.cz. czy suma mocy stopnia w.cz. i wzmacniacza modulatora.

[Marcin K.]

Z literatury mogę oddać "Nadajniki radiowe" Zagajewskiego. Stan db. zawsze coś nowego się nauczysz... Mnie się nie przyda. Mam również "Amatorskie urządzenia radiowe" SP5QQ w wersji papierowej i elektronicznej. Ta druga jest w internecie, wklejałem kiedyś link do ściągnięcia tej książki.

[Młynek]

W stopniu końcowym 2x GU50 push pull, jak najbardziej. Tylko że pracuje on wg Panów w klasie B. A modulator anodowy ma pracować w klasie C. Czemu więc nie można zastosować modulacji siatkowej w klasie B?
Widziałem schemat modulatora anodowego na jakiejś stronie angielskiej... No i problem bo to jest transformator na wejściu audio... Ciekawe jak mocno obetnie to pasmo przenoszenia i swoją drogą to trochę roboty z tymi cewkami...
P.S Wypisuje na tym forum to tylko po to by się nauczyć także książka krótkofalarska jest jak najbardziej na miejscu. Dziękuję!

[tszczesn]

W stopniu końcowym 2x GU50 push pull, jak najbardziej. Tylko że pracuje on wg Panów w klasie B. A modulator anodowy ma pracować w klasie C. Czemu więc nie można zastosować modulacji siatkowej w klasie B?

Nie, modulator (wzmacniacz m.c.z modulatora) w układzie PP w klasie B, końcówka mocy w.cz. w klasie C SE. Modulator anodowy daje większą głębokość modulacji i podobno lepszą jakość sygnału w porównaniu do modulatora siatkowego.

Widziałem schemat modulatora anodowego na jakiejś stronie angielskiej... No i problem bo to jest transformator na wejściu audio... Ciekawe jak mocno obetnie to pasmo przenoszenia i swoją drogą to trochę roboty z tymi cewkami...
P.S Wypisuje na tym forum to tylko po to by się nauczyć także książka krótkofalarska jest jak najbardziej na miejscu. Dziękuję!

Pasmo obetnie w zależności od tego jak jest zrobiony, ale to nie problem, bo i tak musisz przenieść tylko mowę, czyli pasmo 300 - 2400Hz. Za zajęcie szerszego pasma dostałbyś różne błogosławieństwa od innych nadawców Można też zrobić modulator anodowy w układzie dławikowym, oczywiście końcówka m.cz. musi być wtedy SE.

[Młynek]

To wszystko wyjaśnia. Wielkie dzięki Panie Moderatorze!
Ile mocy mam się spodziewać z tej GU50 (muszę wiedzieć jakie lampy dać na push pull we wzmacniaczu m.cz)
Pozdrawiam

[tszczesn]

To wszystko wyjaśnia. Wielkie dzięki Panie Moderatorze!
Ile mocy mam się spodziewać z tej GU50 (muszę wiedzieć jakie lampy dać na push pull we wzmacniaczu m.cz)

W klasie C możesz mieć i70% sprawności, wtedy z 50W input dostaniesz jakieś 35 - 40W w antenie

[Młynek]

Czyli PP trzeba szykować na EL34. Trochę to dużo tych lamp - PP jakieś 5, trioda generatora, modulator, dopałka, a poza tym te cewki które trudno policzyć a jeszcze trudniej wykonać. Pomimo przedstawionych przez Pana zalet modulatora anodowego oponuje przy prostszym siatkowym - zawsze kilka lamp mniej... A co do jakości audycji - musi być taka, żeby bez zniekształceń przenieść głos. A że nie jestem śpiewakiem operowym to słabość modulatora aż tak bardzo całości nie popsuje.
Dziękuję za rady i teorię, nauczyłem się coś nowego!

[Młynek]

Zamieszczam schemat nadajnika.

Trioda ECC83 to zwykły wzmacniacz WK, dalej mamy modulator na ECH81 (modulacja w 3-ciej siatce), driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i dopał na GU50. Potem filtry pi, żeby usunąć harmoniczne i ... w eter Nie mogę zapomnieć o sercu całego układu generatorze Seilera stabilizowanym kwarcem na ECC85 (raczej na UKF ale oscylator i modulator na jednej lampie mi nie pasują). Oczywiście oscylator dobrze zaekranowany a nośna prowadzona kablem ekranowanym. Takie coś chciałem osiągnąć. Bardzo proszę o sprawdzenie poprawności schematu i ustosunkowanie się do samego pomysłu budowy TX na tych lampach.
Pozdrawiam!