Zamiennik diody Zenera BZ2C9V1`

[ballasttube]

Witam Kolegów.

Nie mogę w internecie znaleźć parametrów
tej zabytkowej diody do zasilacza od MK-125.
Dioda jest najprawdopodobniej do wymiany,
a nie wiem,jakiej jest mocy.
Spodziewam się,że co najmniej 0,5W,ale muszę
mieć pewność.
Chcę ją zastąpić współczesną diodą Zenera
na takie samo napięcie.
Poproszę Kolegów o podpowiedź.
Dziękuję"z góry".
Pozdrawiam.
Jacek

[Olkus]

Współczesne diody zenera o mocy 1,3W lub większej są łatwo dostępne i tanie. Myślę, że taka 1,3W na spokojnie tutaj wystarczy. A zawsze można dać i 2W, dla spokoju ducha

Pozdrawiam,
A.

[Einherjer]

Jest przecież w starych katalogach CEMI, np. http://delibra.bg.polsl.pl/Content/6827 ... zemowe.pdf
Z wykresu by wynikało, że 1 W bez radiatora.

bz2_p.png (164.44 KiB) Przejrzano 790 razy

[Romekd]

Czołem.
Zasilacze do magnetofonu MK-125 były wykonywane w dwóch wersjach, starszej, jeszcze z tranzystorem germanowym TG71 (lub ADP671) i w nowszej, już z tranzystorem krzemowym (BC211). Ponieważ starsza wersja miała tranzystor germanowy o stosunkowo małym wzmocnieniu, to na diodzie Zenera w stanie "spoczynkowym" (bez obciążenia wyjścia zasilacza) traciło się prawie 1,5 wata mocy, ale w niczym to nie przeszkadzało, gdyż dioda Zenera umieszczona była w tym zasilaczu na wspólnym radiatorze z tranzystorem, co pozwalał skutecznie odbierać od niej ciepło. Co prawda powodowało to lekkie grzanie się zasilacza (zupełnie niepotrzebne marnowanie energii...), szczególnie przy wyłączonym magnetofonie. W nowszej wersji, już z tranzystorem krzemowym, dioda Zenera była znacznie mniej obciążona (dano większy rezystor szeregowy, a właściwie, o ile dobrze pamiętam, to dwa szeregowo połączone rezystory) i dzięki temu mogła ona mieć mniejszą dopuszczalną moc strat, więc w tej wersji zasilacza wystarczy zastosować diodę Zenera o napięciu 10 V i mocy 0,4 W (oryginalnie była w tym zasilaczu dioda w obudowie TO-18, takiej samej jak np. obudowa tranzystora BC107/BC177).
Znalezione w necie:

Dyskusja o tych zasilaczach na "Triodzie" (w wątku są też schematy i zdjęcia zasilaczy):

viewtopic.php?t=26185





Pozdrawiam
Romek

[ballasttube]

Dziękuję Szanownym PT Kolegom za Ich odpowiedzi.
Kolega Romekd i Kolega Olkus:
Potwierdzam Kolegów cenne uwagi.
Radiator pod ADP671 i diodę Zenera obok niego jest żałośnie mały.
Więc nie dziwota,że słabo chłodził:-)
Rozumiem,że mógłbym dać także diodę Zenera na 9,1V i 0,5W?
Ale - po wymianie tranzystora na BC211.
Czy mogę dać zamiast niego tranzystor BD255 Si pnp?
Łatwiej jest mi go wmontować w radiator po ADP.
Wydaje mi się,że mimo mniejszych rozmiarów od ADP671 ma
parametry wystarczające jako jego zamiennik?
Spodziewam się podebrania innego opornika zamiast tego 75 omów
do bazy i diody Zenera.Tak, jak do BC211, zgodnie z sugestią Kolegi.
Dziękuję za link do"starych katalogów CEMI",których mi Google poskąpiły.
Bo od tego zacząłem.
Wracam do wersji z tranzystorem oryginalnym ADP671.
I pytania o współczesny zamiennik diody BZ2C9V1: może być dowolna dioda Zenera
w metalowej obudowie,na napięcie Zenera 9,1-10V i moc 1W?

W kontekście postu powyższego: odkopałem z zasobów płytkę 6x9cm
zasilaczową oznaczoną, jako: "UNITRA"ZRK Warszawa-Nr.Rys.5477-161-011.
Jakiś alegrowicz sprzedawca twierdzi że jego płytka, wyglądająca na identyczną
do mojej lub bardzo zbliżoną jest w jakichś starych zapasow wojskowych.
Elektrodowcy sugerowali,że jest ona od przedwzmacniacza wzmacniacza ELTRON.
Nie dokopałem się potwierdzenia.
Czemu o tym piszę? Płytka jest generalnie podobna do tej z zasilacza ZMK dla MK-125.
W wersji z BC211. Płytka jest NOS.
Transformatorek zwijany ma typ TS3/8/676.Czyli - moc mniejsza od TS8 z powyższego
zasilacza ZMK.
Więc czemu na gnieździe zasilania na płytce jest napis 220V 8VA? 5VA ulatuje w niebyt?
Sprawdzałem dane katalogowe tego transformatorka TS3/8: 2x3,7V do 4.2V/2x0,3A do 0,35A.
Dwojaka wartość była podana.
W drugiej opcji może dałby te 9V na wyjściu przy mniejszym obciążeniu radyjkiem.
Na płytce jest trójkątny ślad z otworkami na wlut tranzystora z gibkimi wyprowadzeniami,
ale dostawca płytki dał zworę K_E i pominął oporniki bazowe i diodę Zenera.
Są otwory na ich uzupełnienie. Elementy mają oznaczenia R20x,C20x,D20x.
Jest fizycznie dioda DZG (D206), "wisząca w powietrzu", z sugestią zabezpieczenia
nią obciążenia wyjścia tego zasilacza jako opcją.
Czy z tego opisu wyłania się może znana Kolegom płytka zasilacza?
Na płytce jest jeszcze nadruk normy branżowej z roku 1975,zmieniona w r.1983.
Norma jest na badanie tylko samych płytek. Nie-układu.
Dziękuję "z góry" Kolegom za zajęcie stanowiska i pozdrawiam,
Jacek

[ballasttube]

PS: na dolnej fotce zasilacza ZMK,którą Kolega Romekd był uprzejmym załączyć
do Swej odpowiedzi,jest transformator TS8/17.
Minimalnie mocniejszy od mojego, bo dający 0,5A przy 1x10,8V, czyli jest
pod mostek Graetza.
U mnie jest TS8/3/666.Podwójne uzwojenie z odczepem w środku pod dwie diody.
I tylko 0,36A lub góra 0,4A.
Na elektrodzie Kolega Aksakał,z importu,ale bardzo rzeczowy i uczynny tamże,
sugerował opcję zrównoleglenia uzwojeń wyjściowych i uzyskanie prądu 0,72A
przy ponad 10V. Ponad, bo przy 230V zamiast 220V na wejściu i tak wzrośnie
na wyjściu. Czyli z tym i mostkiem nie byłoby problemu. Zmiana połączeń
między ścieżkami.
Mam nadzieję,że te moje rozważania będą przydatne kiedyś młodszym Kolegom,
jak trafią na taki zasilacz. I będą go chcieli zaadoptować do Swoich układów.

[atom1477]

Ale - po wymianie tranzystora na BC211.
Czy mogę dać zamiast niego tranzystor BD255 Si pnp?

Bezpośrednio nie. Przecież jeden to NPN a drugi PNP.
Zobacz na schematy z postu wyżej.
Możesz zamienić, ale wtedy musisz odwrócić kierunek diod prostowniczych, kondensatorów elektrolitycznych i diody Zenera.

[Romekd]

Czołem.

(...)
Potwierdzam Kolegów cenne uwagi.
Radiator pod ADP671 i diodę Zenera obok niego jest żałośnie mały.
Więc nie dziwota,że słabo chłodził:-)
Rozumiem,że mógłbym dać także diodę Zenera na 9,1V i 0,5W?
Ale - po wymianie tranzystora na BC211.

Sama wymiana diody stabilizacyjnej i tranzystora nie wystarczą, gdyż trzeba jeszcze zwiększyć wartość rezystora polaryzującego diodę, by obniżyć traconą w niej moc. W wersji z tranzystorem germanowym w zasilaczu stosowano rezystor o oporności zaledwie 75 Ω, w wersji z tranzystorem krzemowym były dwa rezystory o łącznej wartości 300 Ω, co powodowało około czterokrotną redukcję prądu diody, więc również znaczną redukcję strat mocy w diodzie. Układ trzeba projektować na najgorszy przypadek, czyli na taki, w którym napięcie w sieci elektrycznej może obecnie osiągnąć 253 V, natomiast wyjście zasilacza może być nieobciążone. W takiej sytuacji prąd diody i straty mocy będą w niej największe (baza tranzystora nie będzie "podkradała" diodzie prądu i dioda stanie się elementem o największych stratach mocy w nieobciążonym zasilaczu. W tych warunkach należałoby się też przyjrzeć napięciu na kondensatorze, gdyż on również może może grozić eksplozją lub tylko spuchnięciem i szybszym zużyciem.

Czy mogę dać zamiast niego tranzystor BD255 Si pnp?
Łatwiej jest mi go wmontować w radiator po ADP.
Wydaje mi się,że mimo mniejszych rozmiarów od ADP671 ma
parametry wystarczające jako jego zamiennik?

Oczywiście można go użyć, a poza tym krzemowe tranzystory mają znacznie wyższą dopuszczalną temperaturę, wynoszącą ponad 150°C, a nie jak polskie tranzystory germanowe jedynie 70°C

Spodziewam się podebrania innego opornika zamiast tego 75 omów
do bazy i diody Zenera.Tak, jak do BC211, zgodnie z sugestią Kolegi.
Dziękuję za link do"starych katalogów CEMI",których mi Google poskąpiły.
Bo od tego zacząłem.
Wracam do wersji z tranzystorem oryginalnym ADP671.
I pytania o współczesny zamiennik diody BZ2C9V1: może być dowolna dioda Zenera
w metalowej obudowie,na napięcie Zenera 9,1-10V i moc 1W?
(...)

Rezystor trzeba bezwzględnie zmienić na większy (pod względem rezystancji, bo nie dopuszczalnej mocy strat). Przy rezystorze 75 Ω i 17 V na kondensatorze moc tracona na diodzie może zbliżyć się do 1 W, więc lepiej dać diodę o mocy nieco większej i oczywiście pamiętać, że maksymalna dopuszczalna moc strat na diodzie podawana jest dla jej odpowiedniego chłodzenia, przez odpowiednio zaprojektowane ścieżki na płytce PCB lub dodanie małych radiatorów (w formie blaszek) na wyprowadzeniach diody. Obecnie produkowane diody Zenera większej mocy, dodatkowo jeszcze w metalowych obudowach są już mniej popularne i rzadziej wykorzystywane, więc znalezienie odpowiedniej do posiadanego w zasilaczu radiatora może stanowić pewne wyzwanie...

Pozdrawiam
Romek

[ballasttube]

Dziękuje Obu PT Kolegom za cenne rady.

Kolega Atom 1477:

"Bezpośrednio nie. Przecież jeden to NPN, a drugi PNP."

Widocznie wyraziłem się niejasno. Sorry. Miałem na myśli BD 255 ZA ADP671.NIE-za BC211.

"Zobacz na schematy z postu wyżej.
Możesz zamienić, ale wtedy musisz odwrócić kierunek
diod prostowniczych, kondensatorów elektrolitycznych
i diody Zenera."

Tak,oczywiście, w przypadku płytki z BC211.
Wtedy dałbym BD254 NPN.

Kolega Romekd:

"Rezystor trzeba bezwzględnie zmienić na większy (pod względem rezystancji, bo nie dopuszczalnej mocy strat). Przy rezystorze 75 Ω i 17 V na kondensatorze moc tracona na diodzie może zbliżyć się do 1 W, więc lepiej dać diodę o mocy nieco większej i oczywiście pamiętać, że maksymalna dopuszczalna moc strat na diodzie podawana jest dla jej odpowiedniego chłodzenia, przez odpowiednio zaprojektowane ścieżki na płytce PCB lub dodanie małych radiatorów (w formie blaszek) na wyprowadzeniach diody. Obecnie produkowane diody Zenera większej mocy, dodatkowo jeszcze w metalowych obudowach są już mniej popularne i rzadziej wykorzystywane, więc znalezienie odpowiedniej do posiadanego w zasilaczu radiatora może stanowić pewne wyzwanie..."


Dokładnie tak,jak Kolega pisze.
Analizowałem schematy podobne. Opornik bazowy miewa nawet do 2,4kilooma po wymianie tranzystora.
Będę szukał namiętnie metalowej diody Zenera na odp.moc, bo miejsca w obudowie jest mało.
Oczywiście i dioda Zenera i tranzystor szeregowy będą miały radIator.

Pozdrawiam Kolegów uprzejmie.
Jacek

[Romekd]

(...)
Analizowałem schematy podobne. Opornik bazowy miewa nawet do 2,4kilooma po wymianie tranzystora.
Będę szukał namiętnie metalowej diody Zenera na odp.moc, bo miejsca w obudowie jest mało.
Oczywiście i dioda Zenera i tranzystor szeregowy będą miały radIator.

Pozdrawiam Kolegów uprzejmie.
Jacek

Po zmianie rezystora na większy lub równy 300 Ω (przy takiej wartości rezystora straty mocy na diodzie przy 17 V na kondensatorze osiągają ok. 0,21 W) dioda nie musi mieć już dużej mocy, gdyż w późniejszych zasilaczach z tranzystorem krzemowym BC211 dioda Zenera w metalowym "kapeluszu" miała moc 0,25W. Była to dioda serii BZP630 o napięciu 10 V typu BZP630C10V (diody w tym wykonaniu ze złoconymi wyprowadzeniami bardzo mi się wówczas podobały). Nawet dzisiaj można kupić taką na znanym portalu sprzedażowym:

https://allegro.pl/oferta/10v-bzp630c10 ... 5895858955

Poniżej nota katalogowa diod tej serii.

BZP630 C10V.pdf

(242.25 KiB) Pobrany 11 razy

Przy rezystorze 2,4 kΩ prąd diody, a więc i maksymalny prąd bazy tranzystora będzie już bardzo niski, więc albo należałoby wówczas użyć tranzystora o naprawdę dużym wzmocnieniu lub zastosować tranzystor Darlingtona (lub dwa zwykłe).

Pozdrawiam
Romek

[ballasttube]

Bardzo dziękuję za cenne rady, Kolego "Romkud".
Tak myślałem.
Dwa zwykłe, ale w układzie Darlingtona oczywiście?
Tak zrobię.
Zwykle ten drugi podają jako o mniejszej mocy,
ale o większej becie.
Mam też z demolki tranzystory odchylające TV,
z nimi to trzeba chyba potrójny Darlington dać:-)
Mają szczątkową betę.
Ale wytrzymują wszelkie przepięcia, nawet sieciowe.
Chwilowo jednak stabilizatora w.n. na razie nie robię:-)
Pozdrawiam bardzo uprzejmie.
Jacek

[Thereminator]

Można się pobawić w naprawę tego zasilacza z zachowaniem koszerności, jeżeli miałby służyć jako zabytkowy zasilacz do zabytkowego, sporadycznie włączanego radia. Do codziennego korzystania pewnie zastąpiłbym go nowocześniejszym zasilaczem albo przerobiłbym w nim stabilizację na 7909.

[atom1477]

Zależy co nazywasz "zwykłe". W tym wypadku możesz użyć dowolnych.
O mniszej mocy to ten pierwszy, a nie drugi.
Wzmocnieniem nie musisz się przejmować. I tak sumaryczne będzie bardzo duże w takim układzie.
Swoją drogą możesz użyć też układu Sziklaiego, czyli takiego "Darlingotona" z tranzystorami NPN i PNP.

[ballasttube]

Bardzo dziękuję Szanownym Kolegom za Ich dalsze cenne rady.
ADP wywaliłem, bo i przed nim i za nim napięcie było takie samo.
Czyli wygląda to na zwarcie.
Daję teraz na próbę BD830 pnp.
Muszę zmienić opornik bazowy na mniejszy, bo przy 1,2kOma
nic nie ma na wyjściu.
Skąd inąd - zadziwiające...
Na wejściu na tranzystor jest napięcie wyprostowane.
Taki prosty zasilacz, a tyle zachodu wokół niego:-)
Ale się zawziąłem:-)
Wspomniany przeze mnie wcześniej drugi zasilaczyk na płytce
przygotowanej pod tranzystor stabilizujący,ale z pominięciem go i zworą
na punktach wlutu emitera i kolektora oraz pominięciem oporników
bazowych i diody Zenera,(czyli po prostu mostek i elektrolity),
na transformatorku TS3/8/676,(moc 3W, nie czeski błąd:-)) :
wstawiłem tam na próbę 7805 i mam ładne 5V stabilizowane na wyjściu.
Pozdrawiam Wszystkich Kolegów.
Jacek
PS: Jeden z Kolegów był uprzejmym wspomnieć o diodzie Zenera
mocy, umieszczonej na wspólnym radiatorze z tranzystorem ADP.
Tylko tam jest taki myk zrobiony,że dioda, owszem, wisi na radiatorze,
ale - poprzez dosyć grube plastikowe podkładki,bo jej elektroda
z gwintem nie pasuje biegunowo do kolektora ADP.
Więc była chłodzona chyba telepatycznie:-)
Ale ja wygospodaruję miejsce na osobny radiatorek tej diody,
oddzielony od radiatora kolektora ADP.

[ballasttube]

Ciąg dalszy wali z płytką.

Już się wyjaśniło: bardzo wredny zimny lut
w miejscu pęknięcia płytki drukowanej.

Już jest napięcie na wyjściu.

Na razie jest chwilowo opcja bez diody Zenera
I daje na wyliczonym obciążeniu zbliżone
do pożądanego napięcie przy R bazy BD830
równym 1,2kilooma.

Przy diodzie Zenera to się nieco zmieni.
Trzeba będzie podebrać na nowo opornik
bazowy,bo on będzie wpływał także
na diodę Zenera.

Pozdrawiam Kolegów.
Jaqcdek"b/t"