Forum stowarzyszenia „Trioda” - nowy serwer

Dzień dobry

przedstawiam swój ostatni projekt, najprostszy z możliwych SE na KT88 i 6H8S. Mimo prostoty konstrukcji mam z nim kilka problemów.
Tytułem wprowadzenia - Lampa KT88 pracuje w trybie UL, Ua=Ug2=250V, docelowo pewnie będzie tryb triodowy, ale na razie tak polutowałem i tak jest. Ua podyktowane jest umiłowaniem do lamp 6P3S-E, które mogę tu zastosować po niewielkiej modyfikacji. Mam też odczep na 420V DC. Opornik katodowy zwarty kondensatorem. Sterowanie – na razie 1 połówka 6H8C, również kondensator w oporze katodowym. (docelowo dwie połówki sprzężone kondensatorem, ale obecna głośność mnie zadowala, a cierpię na ciężki brak czasu na spokojne eksperymentowanie.

I teraz problemy:
1. po umasieniu jednego z wtórnych wyprowadzeń traf wyjściowych jest ok, po umasieniu kolejnego wzmacniacz się wzbudza. Dopiero po wyrzuceniu kondensatorów katodowych z lampy mocy można umasić obydwa wyprowadzenia, wtedy jest stabilny. Po wyciągnięciu lampy sterującej też jest ok. Masa prowadzona drutem miedzianym, bez pętli. Potencjometr umasiony. Jeszcze myślę o separacji zasilania obu połówek 6H8C, obecnie podłączone są razem do ostatniego kondensatora filtra RC zasilacza, a to chyba błąd.? Czy może zostawić wyprowadzenia traf wyjściowych nieumasione?
2. czy przy ustawieniu jak na zdjęciu – 1mV/dz, trzeba ustawić wzmocnienie na oscyloskopie na max czy na min, żeby był ten 1mV/dz? Przebieg bez sygnału nie jest na oscyloskopie linią prostą, niezależnie od położenia potencjometru. Nie wiem, czy można to zaakceptować- krzywa jak na fotkach, przy max. czułości oscyloskopu (1mV/dz)w zależności od ustawienia wzmocnienia na oscyloskopie – od 2 do kilku kratek. W głośnikach cisza, po wsadzeniu ucha w głośnik ledwie słyszalny brum. Ten zniekształcony przebieg to ok 60Hz. Żarzenie jest symetryzowane 2x100om.
3. Rozważam zamiast łączenie połówek 6H8C zastosowanie 6H9C- czy ma to sens?
4. I ostatnie, trywialne pytanie- jak obliczyć wartość międzyszczytową napięcia? Chcę dokładnie policzyć stopień sterujący. Za kondensatorem separującym lampy 6H8C mierzę miernikiem 11V, przy pełnym wysterowaniu sygnałem 60Hz z karty dźwiękowej.

Fotki i schemat w zał.
pozdrawiam, Mikołaj

Krótkie rady. Z suwaka potencjometru daj kondensator 0,22 do siatki triody. Brak tej "izolacji galwanicznej" powoduje łapanie "śmieci". Zredukuj 100uF/25V w katodzie do 22uF lub z niego zrezygnuj - spadnie czułość. Daj rezystor 1-10k pomiędzy siatkę KT88 a rezystorem 270k - to rezystor antyparazytowy. Umasienie uzwojenia głośnikowego jest zalecane i możliwe, że nie ten koniec łączysz do masy, stąd wzbudzanie - odwróć je w obu kanałach.

Jak rozumiem zasilacz jest wspólny? Wygląda na to, że wzbudza ci się przez zasilanie, zastosuje dwa filtry LC dla każdego kanału oddzielnie, powinno ci wzbudzenie zniknąć. Na jakiej częstotliwości jest to wzbudzenie? Rozumiem, że na dość niskiej? Rozwiązaniem może też być zwiększenie dolnej częstotliwości granicznej wzmacniacza - zmniejsz kondensatory katodowe, lub wręcz je usuń, zwłaszcza w 6Н8С.

Można zastosować lampę 6Н9С, jak najbardziej wzmocnienia ci powinno wystarczyć o ile nie zamierzasz mieć sprzężenia zwrotnego lub regulacji barwy.

Oscyloskop w którymś położeniu potencjometru regulacji wzmocnienia powinien mieć pozycję skalibrowaną - tyle ile wynika z położenia przełącznika czułości. Nie ma on w krańcowym położeniu wyłącznika? Nie znam tego modelu.

KT88 jest lampą o dość dużym Sa (11-12mA/V), przez co podatną na wzbudzenia/oscylacje. Wskazane jest doposażyć układ w rezystory siatkowe (dolutowane bezpośrednio do podstawki lampy) , a nawet dodanie małych pojemności (10-22pF) bezpośrednio pomiędzy siatkę sterującą a masę (dolutowane bezpośrednio do podstawki lampy). Powinno pomóc. Podobny experimą można zrobić z siatkami ekranowymi (dodanie niew. C). Nawet o ile wzmacniacz nie będzie wzbudzał się samoistnie, to lubi oscylować na zboczach sygnału. Oscyloskop powie Ci prawdę po wysterowaniu 'prostokontem' przy różnych częstotliwościach.
Co do przebiegu pokazanego na ekranie oscyloskopu - warto sprawdzić, jak zachowuje się układ przy zwartej do masy siatce sterującej KT88 i w jakim stopniu uzyskany na oscyloskopie przebieg odpowiada 100Hz z zasilacza anodowego (dobrze mieć oscylo dwukanałowy ). Jeśli tak jest, to znaczy że szwankuje filtracja. Może wstawić "dławiki" na MOSFET-ach? Skąd u Kolegi 60Hz? Z Ameryki?

Jesteś pewien, że kolejność łączenia do szyny masy jest prawidłowa?

oto co zrobiłem
- antyparazyty, separacja zasilania - bez efektu.
- odłączyłem lampę sterującą, siatki lamp mocy zwarłem do masy i antyparazyty 6.8k. Obecne kondensatory katodowe 100uF. przy obciążeniu omowym nie wzbudza się, natomiast wystarczy podpiąć jeden lub oba głośniki i wtedy słychać pisk, na oscyloskopie sinusoida ok 5-6khz
- wyrzuciłem oba kondensatory z katod - można umasić oba trafa, i nawet po podłączeniu lampy sterującej się nie wzbudza
- nie próbowałem jeszcze trybu triodowego, nie mogę dać kondensatora na siatkę ekranującą, bo to UL - tam ma być sygnał zmienny.
- obawiam się że zgodnie z sugestią kolegi najbardziej prawdopodobny jest błąd w prowadzeniu masy- mam to polutowane trochę na oko.
- filtrowanie chyba okej, wpinam tu i ówdzie pojemność 470uF i kompletnie nic się nie zmienia.
obawiam się że muszę to rozłożyć i polutować od zera ale od końca.

jakieś sugestie dot. pomiaru napięcia sterującego (wartości międzyszczytowej) gdy mam do dyspozycji zwykły miernik i oscyloskop bez dokładnie określonej skali?

pozdrawiam.

kofan777 pisze:- odłączyłem lampę sterującą, siatki lamp mocy zwarłem do masy i antyparazyty 6.8k. Obecne kondensatory katodowe 100uF. przy obciążeniu omowym nie wzbudza się, natomiast wystarczy podpiąć jeden lub oba głośniki i wtedy słychać pisk, na oscyloskopie sinusoida ok 5-6khz

Wzmacniacz się wzbudza przy UMASIONYCH siatkach lamp końcowych? To masz coś bardzo nie tak z montażem. Nie pomyliłeś wyprowadzeń transformatora głośnikowego (np. S2 z anodą)? Spróbuj na początek odłączyć S2 od transformatora i podłączyć do Ua przez oporniki 100Ω.

kofan777 pisze:jakieś sugestie dot. pomiaru napięcia sterującego (wartości międzyszczytowej) gdy mam do dyspozycji zwykły miernik i oscyloskop bez dokładnie określonej skali?

Jak nie masz miernika z TrueRMS (z odpowiednio szerokim pasmem) to zrób sobie sondę - detektor szczytowy z diodą, opornikiem 1MΩ i kondensatorem 100nF - zmierzysz wtedy wartość amplitudy pomniejszoną o ok 0.5V.

HURRA problem zniknął w trybie triodowym, a w trybie UL po wlutowaniu oporników 6.8k w siatki ekranujące. innych wartości jeszcze nie próbowałem. Do tej pory było tam 100omów. Odprowadzeń transformatora nie pomyliłem, pilnuję tego i sprawdzam bo kosztowały co nieco.

pozdrawiam wszystkich, mikołaj

W ekranujące? 6k8?

tak, w S2 zamiast 100 om wlutowałem 6k8 i wzbudzenie zniknęło. bez tego izolowany stopień mocy w obecności kondensatorów 100uF w katodach wzbudzał się po umasieniu trafa głośnikowego, ok 6khz ładny sinus. Rezystory 6k8 w siatce sterującej (zwartej do masy) bez efektu. dziś wlutowałem w S2 2k i też jest w porządku. W trybie triodowym wzbudzenie nie występuje. Wszystkie efekty występowały po podłączeniu głośników, przy obciążeniu rezystorami było ok.

- Czy to błąd? jest jakaś max wartość rezystora w siatce ekranującej? (tryb ultralinear)

wcześniej była sugestia nt prowadzenia masy, wrzucam fotkę wnętrza, z wyraźnie widoczną masą, proszę o ustosunkowanie się.

na razie usunąłem wszystkie kondensatory z katod, każdy kanał ma dwie połówki 6H8C więc wzmocnienia mam spory zapas. Ale martwi mnie fakt, że pewnie gdzieś tu tkwi duży błąd.

pozdrawiam, mikołaj

Nie ma ściśle ustalonej wartości. Zwykle daje się w obwodzie siatki drugiej 100Omów, bo tyle powinno wystarczyć do uniknięcia wzbudzeń bez wpływania na działanie układu. Natomiast wpływu 6k8 nie da się pominąć. Jeśli potrzeba tak dużej wartości, żeby sama końcówka mocy była stabilna po podpięciu głośników, to coś jest baaardzo nie tak.

A transformatory mają rdzenie umasione?

Nie, nie mam takiego odczepu. Trafa są produkcji Pana LO. Dziś kombinowałem, problem jest tylko i wyłącznie w trybie UL. Triodowy i pentodowy działa przy 100omach w S2 i 100uF w katodach, natomiast UL się wzbudza. dałem 2k w S2 i jest okej, na razie nie mam czasu na dalsze eksperymenty, dam znać, mam zamiar odpalić gołą lampę mocy z trafem na płycie z laminatu i zobaczymy co dalej. Odczepy transformatora oznaczone 0, 4 i 8 ohm, ja wykorzystuję 0-8, więc odczep 4 wisi w powietrzu. Sądziłem że UL jest w pewnym stopniu ujemnym sprzężeniem zwrotnym, a tu takie jaja. pozdrawiam.

kofan777 Jaką moc uzyskujesz?

pomierzone na szybko
KT88 w trybie UL43%, Ua=250V, US1 -18V, Ia=81mA, Pa=18.7W , PWy to 6.125W. Przy przesterowaniu zniekształcają się obie połówki sygnału jednocześnie. Ten punkt pracy jest mocno "oszczędny", docelowo będzie Padm ok 28W, ok 85% Pmax, ale na razie testuję dwa typy lamp końcowych, stąd Ua 250V.

6P3S-E, tryb UL 43%, Ua=250V, US1 = -14.5V, Ia=63mA, Pa=14.8W, PWy to 3.125W. Zniekształca się tylko góra sinusoidy.

w wolnej chwili podrzucę oscylogramy.

trybu triodowego jeszcze nie mierzyłem, kolega Piotr sugerował KT88 w tym trybie. Na razie rozgryzam problem wzbudzania się stopnia mocy w trybie UL, podejrzewam wpływ trafa sieciowego, mam dość ciasną obudowę i wielkie trafo. Polutowałem "koszerne" stanowisko oddalone od źródeł zakłóceń, pierwsze próby są obiecujące- wygląda że jest stabilnie.