Strona 1 z 4

Nadajnik lampowy KF

: sob, 27 czerwca 2009, 12:57
autor: Młynek
Witam! Pewnie w gronie Forumowiczów znajdują się krótkofalowcy - lampowcy. Ponieważ chciałbym zdobyć trochę wiedzy na temat tube TX bardzo proszę o odpowiedzenie na śmieszne (dla KF-owców) pytania:
1. Czy na heksodzie z ECH81 można zrobić modulator AM
2. Jaka trioda nadaje się na oscylator w układzie Seilera stabilizowany kwarcem na f=15MHz?
3. Czy w nadajniki lampowe wykonuje się wyłącznie w technologii montażu przestrzennego?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za pomoc!
Młynek

Re: Nadajnik lampowy KF

: ndz, 28 czerwca 2009, 00:03
autor: darczar
Odp.1: tak;
odp. 2: niemal każda małej mocy (np. ta z ECH81);
odp. 3: nie tylko, ale te montowane przestrzennie łatwiej neutralizować.

Re: Nadajnik lampowy KF

: ndz, 28 czerwca 2009, 14:36
autor: Młynek
Bardzo dziękuję za odpowiedź!
Mam tylko pewne wątpliwości czy modulator i generator mogą być zbudowane na jednej lampie (ECH81) bez negatywnych następstw dla działania całości (stabilności generatora i jakości modulacji).
Jeśli to niczemu nie zawadza to można dodać do tego driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i potem dopałka na GU50 czy EL34 albo nawet KT66. Potem filtry i w eter. Ciekawe czy mogłoby to zadziałać...

Re: Nadajnik lampowy KF

: ndz, 28 czerwca 2009, 18:27
autor: tszczesn
Młynek pisze:Bardzo dziękuję za odpowiedź!
Mam tylko pewne wątpliwości czy modulator i generator mogą być zbudowane na jednej lampie (ECH81) bez negatywnych następstw dla działania całości (stabilności generatora i jakości modulacji).
Jeśli to niczemu nie zawadza to można dodać do tego driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i potem dopałka na GU50 czy EL34 albo nawet KT66. Potem filtry i w eter. Ciekawe czy mogłoby to zadziałać...
Dla stabilności lepiej będzie użyć oddzielnej triody i dobrze całość zaekranować. Triody z ECH81 można wtedy użyć jako buforu pomiędzy VCO a modulatorem. Z lamp które wymieniłeś na końcówkę mocy to najlepsza jest zdecydowanie GU50. Cena pozostałych jest bardzo wysoka (zwłaszcza KT66), a na ile da się je zmusić do dobrej liniowej pracy w.cz. to nie wiem.

Z tym, że jak chcesz pracować z modulacją AM (czy SSB) to w takim układzie końcówka musi być liniowa, a wtedy sprawność spada. Może lepiej zrób modulację anodową?

Re: Nadajnik lampowy KF

: pn, 29 czerwca 2009, 10:53
autor: Młynek
Tak myślałem, że trzeba będzie generator zaekranować... :) Można dać jakąś małą duotriodę - jedna trioda generator druga bufor/separator. Do tego modulacja siatkowa (czytałem, że na takiej modulacji wykonywało się nadajniki na okrętach...) Końcówka mocy nie musi mieć monstrualnej <<lampowej>> mocy (n kW), jakieś 40-50W z dobrą anteną też sobie nieźle poradzi.

Re: Nadajnik lampowy KF

: pn, 29 czerwca 2009, 13:03
autor: tszczesn
Młynek pisze:Tak myślałem, że trzeba będzie generator zaekranować... :) Można dać jakąś małą duotriodę - jedna trioda generator druga bufor/separator. Do tego modulacja siatkowa (czytałem, że na takiej modulacji wykonywało się nadajniki na okrętach...) Końcówka mocy nie musi mieć monstrualnej <<lampowej>> mocy (n kW), jakieś 40-50W z dobrą anteną też sobie nieźle poradzi.
Owszem, ale chodzi mi o to, że jak wzmacniacz sygnał już zmodulowany to lampa pracuje ci w klasie B i sprawność jest nienajlepsza, w klasie C i z modulacją anodową mniej ciepła wytworzysz. Zwłaszcza (chyba, że już jest inaczej) licencja określa moc doprowadzoną do stopnia końcowego a nie wyjściową.

Re: Nadajnik lampowy KF

: pn, 29 czerwca 2009, 20:21
autor: Młynek
Na początku dziękuję za odpowiedzi.
Klasę C wykorzystuje się w nadajnikach FM czemu więc nie wykorzystać jej w AM. Skoro licencja mówi o mocy doprowadzonej do stopnia końcowego to można sobie pohulać... . Czy mógłby Pan podać schemat modulatora anodowego? Ile mocy w klasie C odda GU50 i na jaki zasięg można liczyć na falach krótkich (15MHz) dysponując taką mocą?

Re: Nadajnik lampowy KF

: pn, 29 czerwca 2009, 20:30
autor: tszczesn
Młynek pisze:Na początku dziękuję za odpowiedzi.
Klasę C wykorzystuje się w nadajnikach FM czemu więc nie wykorzystać jej w AM. Skoro licencja mówi o mocy doprowadzonej do stopnia końcowego to można sobie pohulać... . Czy mógłby Pan podać schemat modulatora anodowego? Ile mocy w klasie C odda GU50 i na jaki zasięg można liczyć na falach krótkich (15MHz) dysponując taką mocą?
Schematów gotowych nie mam, ale akurat nie są one specjalnie skomplikowane, najgorszym elementem jest anodowy filtr wyjściowy - trzeba go policzyć i co gorsze zrobić :) Sporo takich schematów jest w różnych książkach dla krótkofalowców, które np. często są na Allegro.

Modulator anodowy to po prostu zwykły wzmacniacz mocy audio o mocy równej mocy wyjściowej wzmacniacz w.cz. z tym, że obwód wtórny transformatora wyjściowego jest włączony szeregowo z napięciem zasilającym końcówkę mocy w.cz. Najlepiej stosować tam przeciwsobne układy w klasie B (jakości i tak nie uzyskasz, a sprawność klasy B jest duża). Z 50W w antenie na KF można nadawać do każdego miejsca na świecie, aczkolwiek wszystko zależy od propagacji. Jak jej nie ma to 1MW nie zadziała :)

Nie wiem tylko jak się określa moc input - czy to jest tylko moc doprowadzona do anody stopnia w.cz. czy suma mocy stopnia w.cz. i wzmacniacza modulatora.

Re: Nadajnik lampowy KF

: wt, 30 czerwca 2009, 09:02
autor: Marcin K.
Z literatury mogę oddać "Nadajniki radiowe" Zagajewskiego. Stan db. zawsze coś nowego się nauczysz... Mnie się nie przyda. Mam również "Amatorskie urządzenia radiowe" SP5QQ w wersji papierowej i elektronicznej. Ta druga jest w internecie, wklejałem kiedyś link do ściągnięcia tej książki.

Re: Nadajnik lampowy KF

: wt, 30 czerwca 2009, 13:22
autor: Młynek
W stopniu końcowym 2x GU50 push pull, jak najbardziej. Tylko że pracuje on wg Panów w klasie B. A modulator anodowy ma pracować w klasie C. Czemu więc nie można zastosować modulacji siatkowej w klasie B?
Widziałem schemat modulatora anodowego na jakiejś stronie angielskiej... No i problem bo to jest transformator na wejściu audio... Ciekawe jak mocno obetnie to pasmo przenoszenia i swoją drogą to trochę roboty z tymi cewkami...
P.S Wypisuje na tym forum to tylko po to by się nauczyć także książka krótkofalarska jest jak najbardziej na miejscu. Dziękuję!

Re: Nadajnik lampowy KF

: wt, 30 czerwca 2009, 14:02
autor: tszczesn
Młynek pisze:W stopniu końcowym 2x GU50 push pull, jak najbardziej. Tylko że pracuje on wg Panów w klasie B. A modulator anodowy ma pracować w klasie C. Czemu więc nie można zastosować modulacji siatkowej w klasie B?
Nie, modulator (wzmacniacz m.c.z modulatora) w układzie PP w klasie B, końcówka mocy w.cz. w klasie C SE. Modulator anodowy daje większą głębokość modulacji i podobno lepszą jakość sygnału w porównaniu do modulatora siatkowego.
Młynek pisze:Widziałem schemat modulatora anodowego na jakiejś stronie angielskiej... No i problem bo to jest transformator na wejściu audio... Ciekawe jak mocno obetnie to pasmo przenoszenia i swoją drogą to trochę roboty z tymi cewkami...
P.S Wypisuje na tym forum to tylko po to by się nauczyć także książka krótkofalarska jest jak najbardziej na miejscu. Dziękuję!
Pasmo obetnie w zależności od tego jak jest zrobiony, ale to nie problem, bo i tak musisz przenieść tylko mowę, czyli pasmo 300 - 2400Hz. Za zajęcie szerszego pasma dostałbyś różne błogosławieństwa od innych nadawców :) Można też zrobić modulator anodowy w układzie dławikowym, oczywiście końcówka m.cz. musi być wtedy SE.

Re: Nadajnik lampowy KF

: wt, 30 czerwca 2009, 19:23
autor: Młynek
To wszystko wyjaśnia. Wielkie dzięki Panie Moderatorze! :)
Ile mocy mam się spodziewać z tej GU50 (muszę wiedzieć jakie lampy dać na push pull we wzmacniaczu m.cz)
Pozdrawiam

Re: Nadajnik lampowy KF

: wt, 30 czerwca 2009, 20:24
autor: tszczesn
Młynek pisze:To wszystko wyjaśnia. Wielkie dzięki Panie Moderatorze! :)
Ile mocy mam się spodziewać z tej GU50 (muszę wiedzieć jakie lampy dać na push pull we wzmacniaczu m.cz)
W klasie C możesz mieć i70% sprawności, wtedy z 50W input dostaniesz jakieś 35 - 40W w antenie

Re: Nadajnik lampowy KF

: śr, 1 lipca 2009, 18:25
autor: Młynek
Czyli PP trzeba szykować na EL34. Trochę to dużo tych lamp - PP jakieś 5, trioda generatora, modulator, dopałka, a poza tym te cewki które trudno policzyć a jeszcze trudniej wykonać. Pomimo przedstawionych przez Pana zalet modulatora anodowego oponuje przy prostszym siatkowym - zawsze kilka lamp mniej... A co do jakości audycji - musi być taka, żeby bez zniekształceń przenieść głos. A że nie jestem śpiewakiem operowym :) to słabość modulatora aż tak bardzo całości nie popsuje.
Dziękuję za rady i teorię, nauczyłem się coś nowego!

Re: Nadajnik lampowy KF

: pt, 3 lipca 2009, 19:39
autor: Młynek
Zamieszczam schemat nadajnika.
nadajnik am.jpg
Trioda ECC83 to zwykły wzmacniacz WK, dalej mamy modulator na ECH81 (modulacja w 3-ciej siatce), driver na EF80, pierwszy stopień mocy na EL84 i dopał na GU50. Potem filtry pi, żeby usunąć harmoniczne i ... w eter :) Nie mogę zapomnieć o sercu całego układu generatorze Seilera stabilizowanym kwarcem na ECC85 (raczej na UKF ale oscylator i modulator na jednej lampie mi nie pasują). Oczywiście oscylator dobrze zaekranowany a nośna prowadzona kablem ekranowanym. Takie coś chciałem osiągnąć. Bardzo proszę o sprawdzenie poprawności schematu i ustosunkowanie się do samego pomysłu budowy TX na tych lampach.
Pozdrawiam!