
Mark
Myślę, że odpowiedź na Twoje zawoalowane pytanie kryje się w pierwszym akapicie artykułu z kwietniowego numeru "Radio" z 1968, autorstwa znanego nam już inżyniera Krapiwnikowa. Oto poniżej moje tłumaczenie tego artykułu, w którym wytłuszczyłem kluczowe zdanie. Przy okazji można sprawdzić, czy moje tłumaczenie pokrywa się z opisem z "Nowoczesnych Zabawek", którego będąc teraz na działce nie mam pod ręką. Innymi słowy, można sprawdzić, czy jestem w miarę dobrym tłumaczem, Mark...
Tłumaczenie artykułu z "Radio" 4/1968:
Opisy przystawek oscyloskopowych do telewizorów były już publikowane na stronach miesięcznika "Radio" (1/1959, 8/1965 i in.). Jednak w odróżnieniu od nich ta przystawka nie wymaga ingerencji w schemat telewizora (jest ona podłączana do gniazda antenowego telewizora).
Razem z generatorem przemiatania częstotliwości można ją używać do strojenia wzmacniaczy p.cz. radioodbiorników. Przystawkę (rys.1 i 2) można uważać za miniaturowy nadajnik. Pomimo prostoty schematu, w tym nadajniku formowany jest pełny sygnał telewizyjny, który odróżnia od standardowego tylko brak impulsów wyrównawczych. Impulsy synchronizacji ramki formuje się z przemiennego sinusoidalnego napięcia we wzmacniaczu-
ograniczniku (T1), różniczkującym obwodzie R8C4 i progowym wzmacniaczu (T4). Długość tych impulsów to około 1,9 ms.
Generator samodławny na tranzystorze (T5) generuje impulsy synchronizacji poziomej. Wykorzystano tu nie podstawowe impulsy generatora samodławnego, a skoki napięcia kolektora pojawiające się za podstawowymi. Między kolektorami tranzystorów T4 i T5 włączono rozdzielającą diodę D3. W momencie generacji podstawowego impulsu kolektor tranzystora T4 zamyka się do masy przez otwarty tranzystor T5 i diodę D3. Wskutek tego w impulsach ramki pojawiają się wręby, które jak należy, są impulsami synchronizacji linii. Uzwojenia transformatora Tr1 generatora samodławnego są nawinięte na rdzenku toroidalnym z oksyferu (przenikalność rdzenia 1000). Wewnętrzna średnica rdzenia 10 mm, a grubość 2 mm. Uzwojenia I i III mają po 100 zwojów, a II - 30 zwojów drutu PELSZO 0,1 (zapewne nasze DNE). W początkowym okresie odchylania poziomego impuls napięcia generatora samodławnego szybko ładuje kondensator C5 przez diodę D2. W czasie dalszej części okresu on powoli rozładowuje się
przez rezystor R6. Zanikające przy tym napięcie piłokształtne podawane jest na bazę tranzystora T2. Tam jest sumowane z napięciem oscylografowanym. Trzystopniowy wzmacniacz (T2, T3, T4) z dużym współczynnikiem wzmocnienia (50000-100000) pracuje praktycznie w zakresie przerzutnikowym, charakteryzującym się określonym progiem przerzucania. Dlatego na liniowe napięcie nakłada się napięcie oscylografowane,
a przerzucanie następuje wtedy, gdy sumaryczne napięcie przechodzi przez próg przerzucania. Czas narastania frontu impulsów na wyjściu wzmacniacza jest krótki, dzięki dużemu współczynnikowi wzmocnienia wzmacniacza. Moment pojawienia się tych impulsów w odniesieniu do okresu odchylania poziomego występuje w takt napięcia oscylografowanego.
Parametry przystawki są dobrane tak, że linia bazowa (bez obecności sygnału oscylografowanego) występuje na środku ekranu. Położenie tej linii może być zmienione przez dobranie wartosci rezystora R3.
W celu zwiększenia ostrości linii zastosowano sprzężenie zwrotne z kolektora tranzystora T3 na bazę tranzystora T2 za pomocą pojemności C6. To zwiększa wzmocnienie w zakresie wyższych częstotliwości i zwiększa nachylenie frontu impulsu. Wizualnie objawia się to w większej ostrości przechodzenia bieli w czerń. Pionowe, poziome i wideosygnałowe impulsy są podawane na bazę tranzystora T7, pracującego jako wtórnik emiterowy, który jest wzmacniaczem modulującym generatora UKW (tranzystor T8). Częstotliwość pracy generatora UKW powinna być wybrana tak, aby leżała w zakresie wolnego kanału TV. W przeciwnym razie przystawka może zakłócać odbiór na sąsiednich telewizorach. Potrzebny zakres częstotliwości można wybrać przez dobór ilości zwojów cewki L1. Przy nastrojeniu na II kanał TV 59,25 MHz cewka zawiera 5 zwojów drutu IZW 0,6, średnica cewki 9 mm. Zmodulowane napięcie w.cz. jest doprowadzane do wyjścia przystawki przez dzielnik R18-R19, który obniża napięcie w.cz.
do 3 mV.
KONSTRUKCJA I URUCHOMIENIE. Wszystkie detale przystawki, poza generatorem w.cz. można zamontować na płcie montażowej w dowolnym porządku. Detale C11-C15,L1, T8 powinny mieć krótkie połączenia między sobą i prócz tego, powinny być zgrupowane w jednym miejscu. żadnego ekranowania przystawki nie potrzeba. Po podłączeniu przystawki do telewizora, należy go nastroić za pomocą pokręteł częstotliwość ramki, częstotliwość linii, kontrast. Jeśli częstotliwość linii nie leży w zakresie synchronizacji, należy dobrać wartość rezystora R14. Jeśli uzyskanie synchronizacji jest bardzo trudne lub niemożliwe, może to wskazywać na błąd w montażu przystawki. Aby uzyskać nastrojenie na żądany kanał TV zwoje cewki można rozszerzyć lub ścisnąć, aby uzyskać odpowiedni skok nawinięcia. Przy właściwym nastrojeniu linia na ekranie jest dobrze widoczna. Parametry przystawki dobrano tak, że szerokość oscylogramu osiąga szerokość ekranu przy napięciu wejściowym 0,3V. Czułość
przystawki można regulować przez dobór wartości rezystora R2. W celu wycechowania czułości na wejście przystawki można podać napięcie 6V 50 Hz przez dzielnik lub sygnał z generatora akustycznego. Oporność wejściową i czułość można znacząco powiększyć, dołączając do jej wejścia wzmacniacz m.cz. z wtórnikiem emiterowym na wejściu.