Śniegowa histeria dotarła więc aż tutaj
Sięgnałem znów po tą książkę i mam ją przed sobą rozłożoną. Prócz tekstu zawiera jako ilustracje trochę rysunków i parę zdjęć. Pierwsze z tych zdjęć przedstawia dwóch mężczyzn z szuflami usuwających śnieg z dachu. Podpis pod zdjęciem nie brzmi jednak: "Zarządca budynku powinien zadbać o regularne oczyszczanie ze śniegu połaci dachowej". Brzmi on inaczej: "Niewłaściwie zaprojektowany dach plaski, z którego trzeba usuwać śnieg". Zdjęcie poniżej wyjaśnia dlaczego. Widać na nim ten sam dach już oczyszczony ze śniegu i dosłownie skute lodem koryto. O ile konstrukcja dachu to stropodach pełny, tzw. ciepły to koryto umieszczone zostało przy krawędzi dachu i pozbawione zupełnie ocieplenia. Podczas gdy na dachu śnieg na jego powierzchni topniał pod wpływem ciepła przedostającego się z wnętrza budynku, to w wychłodzonym korycie dalej stał lód. Nie mogąc spłynąć do koryta woda z topniejącego śniegu przedostawała się przez wszelkie nieszczelności pokrycia do wewnątrz. Książka jest dość leciwa, bo pochodzi z 1971 roku i przetrwała jakoś już kilka selekcji nie idąc na makulaturę. Tytuł jest dość banalny: Problemy projektowania realizacji i konserwacji dachów, a zawiera materiały z konferencji poświęconej temu problemowi. Zaskakujący może być wydawca tej publikacji - Ośrodek Postępu technicznego Budownictwa przy KW PZPR w Krakowie. Tak jak wiele publikacji fachowych opatrzona jest zastrzeżeniem "do użytku wewnętrznego". W tym wypadku jest to nawet egzemplarz numerowany. Numer jest już naniesiony ręcznie - mój jest ósmy. To ciekawostka. Powody tego zastrzeżenia "do użytku wewnętrznego" po lekturze publikacji zresztą nie dziwią. Obraz umiejętności projektantów (czy raczej braku tychże), fatalnej jakości wykonawstwa i takiejż jakości materiałów jest wręcz szokujący...
Tu ważne jest wszak to zdziwienie siedzącego mocno w tych sprawach fachowca i podsumuję krótko - dobrze zaprojektowany dach żadnego odśnieżania nie wymaga.
Obowiązku odśnieżania dachów nie było. Właściwie do wczoraj. Nic o tym nie wspomina ustawa Prawo budowlane i nie wspominało nigdy. Przed wojna. Po wojnie. Za komuny i po. Ani żadne przepisy wykonawcze doń. Przynajmniej mnie nie udało się na nie natrafić. Zmyślono go na poczekaniu.
Przyznam, że zrobiłem pewien eksperyment. Opiszę go jeszcze później dokładnie. Tu będzie w skrócie. Poszedłem do biblioteki Politechniki Warszawskiej i przejrzałem wszystkie stojące na półkach księgozbioru podręcznego książki z zakresu budownictwa - i wyszukałem w nich wszystko co dotyczyło dachów i śniegu. O obowiązku odśnieżania dachów lub chociaż takim zaleceniu nie znalazłem oczywiście nic. Zresztą nie spodziewałem się. Szukałem wręcz czego innego, a tego tylko przy okazji. Szukałem tego, co autorzy podręczników pisali o obciążeniu śniegiem.
Norma o obciążeniach śniegiem pochodzi z 1980 roku. Dość jest wręcz leciwa. Ale to akurat plus. Przez te lata klimat przeciez nie stał się surowszy. Spodziewać by się można w niej pewnego zastrzeżenia. Że sprawdzenie nosności konstrukcji przy uwzględnieniu podanych w normie obciążeń śniegiem można uznać za wystarczające pod warunkiem regularnego usuwania śniegu z dachu. To byłoby logiczne. A może jednak całkiem bez sensu? Zastrzeżenia jednak nie ma.
Obciążenie śniegiem przyjęte w odpowiedniej normie to obciążenie które nie powinno być przekroczone częsciej niż raz na 5 lat. Trochę trudno to pogodzić z obowiązkiem "regularnego" odśnieżania dachu. Ten okres jest jednak nieco krótki i sprzeczny z wymaganiami Prawa budowlanego. Pewna sprzecznośc zachodzi też w samych normach. Wątpliwości mieli również autorzy normy, bo sięgnałem do ich komentarzy (kto szuka, ten znajdzie). Ale o wiele większą wątpliwość czy raczej obawę budziło nieuzależnienie przyjmowanego obciążenia od ciężaru dachu. Dla żelbetowych konstrukcji rzecz jest bez żadnego znaczenia. Ciężar śniegu nic nie znaczy przy ciężarze konstrukcji. Inaczej w przypadku konstrucji lekkich, stalowych czy drewnianych. I tu pies jest pogrzebany. Tego więc szukałem - czy autorzy podręczników komukolwiek na ten dość oczywisty problem zwrócili uwagę? I tego szukałem w tych książkach. Czy ktokolwiek zwrócił uwagę na to przyszłym inżynierom. I tym projektującym też.
Trafiłem też na trzy tomy z seminarium zajmującego się katastrofami budowlanymi. Z opisanych pod ciężarem śniegu zawalił się jeden dach. Śniegu było na nim ...5cm.
Świeżo wprowadzone przepisy wymagaja jednak nie odśnieżania w ogóle ale usuwania "nadmiaru" śniegi z dachu. Tylko co to jest ów nadmiar? Tego już nie określono.
Dobrze zaprojektowanego dachu nie ma oczywiście sensu odśnieżać. Dach, który trzeba odśnieżać jest dachem źle zaprojektowanym. I wręcz nie wolno! Bo grozi to uszkodzeniam pokrycia i konsekwencje mogą tu kosztować bardzo dużo. Tradycyjne papy z niemodyfikowanego asfaltu wciąż stanowiące większość pokryć dachowych w ogóle tracą na mrozie elastyczność nie należy nawet po nich chodzić. A żadne praktycznie pokrycia nie wytrzymają potraktowania ich kilofem. Dekarze dobrze zarobią w tym roku...
Dachy płaskie odśnieżało się zaś i odśnieża w dość wstydliwych przypadkach gdy woda leci z sufitu. Jeden z takich przypadków opisałem na wstępie...
Co do odśnieżanie dachów stromych to nikt nigdy tego nie robił. Na nich śnieg się po prostu praktycznie nie trzyma. Przed wojna i tuż po przyjmowało się nawet że przy kącie spadku powyżej 45 stopni nie trzeba go uwzględniać. Z takiego dachu natomiast bardzo łatwo zlecieć.
Inaczej ma się sprawa z soplami zwisającymi z rynien ale tu już histeria niestety nie zadziałała. Chodzę sporo po mieście i zabezpieczenie polega na zagrodzeniu taśmą chodnika. Bywa, że takie zabezpieczenie zastosowane jest po obu stronach ulicy...
Sprawa jest zresztą tematem bardziej dla psychologa niż dla inżyniera
Kilkadziesiąt milionów ludzi od dozorcy po ministra dostało kota 
Ale to wrodzona ciekawość wyłącznie była...