Nie tylko zagadka :)

[Alek]

Mark

Przeprowadziłem drobiazgowe śledztwo...Sprawdziłem najpierw, na jakie artykuły powołuje się autor z Radioamatora. Są tu numery radzieckiego miesięcznika "Radio": 1/59 , 8/65, 2/68 i 4/68. Zacznijmy więc od tego najstarszego numeru:

http://archive.radio.ru/web/1959/01/055/
http://archive.radio.ru/web/1959/01/056/

Jak bez trudu dostrzeżesz, Mark, tropy wiodą do zgniłych, kapitalistycznych Sojedinionnych Sztatów Amieriki, niestety... .Artykuł z radzieckiego miesięcznika "Radio" już w pierwszym akapicie powołuje się na kwietniowy numer imperialistycznego miesięcznika "Radio and TV news" z... kwietnia 1958 r. Opisana na tej podstawie przystawka zawiera dwie lampy podwójne: 12AT7 i 12AU7, przy czym dla swego działania pobiera impulsy synchronizacji poziomej z telewizora, a sama podaje stosowne impulsy na katodę kineskopu. Jak nietrudno dostrzec, sama idea formowania impulsów wizji jest de facto taka sama, jak dla późniejszej, tranzystorowej wersji.

W numerze 8/65 miesiecznika "Radio" widzimy również lampowy układ, ale sprawia on wrażenie dosyć żałosnego w działaniu:

http://archive.radio.ru/web/1965/08/030/

Być może wystarczyłoby znacznie zwęzić linię przez odpowiedni dobór pojemności sprzęgajacych...

Prowadźmy jednak nasze śledztwo dalej. W numerze 2/68 nie znalazłem niczego, co wydawałoby się związane z tematem. Rzut oka na okładkę:

http://archive.radio.ru/web/1968/04/000/

I już mamy pewność, że będzie coś, co nas zainteresuje, Mark... I rzeczywiście, Lenin z okładki nas nie zwiódł, bowiem jest oto artykuł inżyniera W. Krapiwnikowa:

http://archive.radio.ru/web/1968/04/060/
http://archive.radio.ru/web/1968/04/061/

I wreszcie, na koniec śledztwa prawdziwa wisienka na torcie, Mark: czterokanałowa wersja, zrobiona na podstawie konstrukcji inżyniera Krapiwnikowa:

http://www.irls.narod.ru/izm/osc/demosc1.htm

Myślę Mark, że jednak nie czas zamykać jeszcze śledztwo...

[MarekSCO]

Aleksandr
Ogromne dzięki. Powiedzieć, że właśnie zdopingowałeś mnie do działania, to nie powiedzieć jeszcze nic

Zaraz na wstępie dokładam jeszcze link do archiwum "Radio & Television News"
https://archive.org/details/pub_radio-television-news

Obecnie pracuję w ogrodzie, ale wieczorkiem zajmę się na poważnie tą przystawką.
Na razie pobieżnie przejrzałem ten ostatni projekt ( czterokanałowy ) na podstawie Krapiwnikowa.

[Alek]

To, co nam chodzi jest konkretnie tutaj:

https://archive.org/details/sim_radio-t ... 6/mode/2up

[MarekSCO]

Aleksandr
I tak, podążając sugerowanym przez Ciebie szlakiem zwęziłem tą linię do wartości chyba maksymalnej...
( Zdjęcia w pełni nie oddają, bo mi się ręce trzęsły a robiłem bez lampy na długiej migawce )





Zmieniłem kondensator sprzęgający wzmacniacz z modulatorem ( 68p na schemacie ) do wartości 8,2p...
Sądzę, że optymalna będzie tutaj coś koło 10p...

Teraz idę szykować jakiś generator sinusa do dalszych testów.

[MarekSCO]

Wykonałem jeszcze prosty sinusgenerator LC, na bazie jakiegoś przypadkowego transformatora
na rdzeniu stalowym ( Hartley - trafo było z odczepem ) żeby mieć co "mierzyć"...
I zrobiłem doświadczenie polegające na podaniu przebiegu kwadratowego na wejście wytwarzania
impulsów ramki ( to nieszczęsne 50 Hz )
Następnie próbowałem synchronizować przebieg mierzonego generatora LC.
Niestety zakres mojego starego generatora akustycznego zaczyna się od 100Hz,
Więc wyszło coś takiego:

Niemniej jednak synchronizuje ładnie.
Tzn zmieniając częstotliwość generatora synchronizującego, udaje się "zatrzymać" sinusoidę z generatora mierzonego.
Udaje się to w szerokim zakresie.
Jaka koncepcja Aleksandr? Co dalej?
Synchronizujemy przebiegiem z wejścia Y?

[Alek]

Najpierw chciałbym dobrze zrozumieć co się stało, Mark...

[MarekSCO]

Na wejście pomiarowe przystawki podałem sygnał sinusoidalny o częstotliwości około 672 Hz
Sinusoida na ekranie telewizorka "płynęła".
Następnie na wejście "50 Hz" przystawki podałem sygnał prostokątny ( symetryczny ) i przy częstotliwości około 130 Hz
uzyskałem efekt jak na obrazku. Tzn sinusoida się zatrzymała.
Krótko mówiąc, Dowaliłem multiwibrator na wejście "50 Hz", albo, jak wolisz synchronizowałem generator
odchylania pionowego.
Teraz pytanie co dalej?

[Alek]

Moim zdaniem trzeba synchronizować przebiegiem. Ale to wymaga dobudowania generatora do przystawki, aby ten generator synchronizować.

[MarekSCO]

Zrobiłem dzisiaj Aleksandr eksperyment następującej treści:
Sygnał z wejścia pomiarowego przystawki ( sygnał mierzony - z zewnętrznego generatora )
podałem, poprzez prymitywny jedno tranzystorowy wzmacniacz ogranicznik i potencjometr, na wejście 50 Hz.
Uzyskałem coś, co można by nazwać synchronizacją.
Fotki wstawię jutro bo mi się bateryjki rozładowały.

Jawi się natomiast pilna potrzeba podjęcia walki ze sklerozą.
Mógłbyś polecić jakieś książki ( w formie papierowej ) o tematyce telewizyjnej?
( Coś o co warto uzupełnić biblioteczkę )

Dzisiaj dokonałem też remontu dwu trucheł znalezionych na szrocie.
Wiele sobie po nich obiecuję, mają bowiem ekrany większe od leninowskiego.
Jeden to klasyczny kolorowy przenośny z przekątną coś koło 14 cali zdaje się...
A drugi to cholernie ciężkie ledowe koromysło, które powiesiłem na ścianie
mojej przywarsztatowej altanki.
Wypróbuję na nich działanie mojej przystaweczki. Zobaczymy, może wyjdzie z tego coś śmiesznego.
Na razie wiosna w rozkwicie i mało czasu na eksperymenty niestety.
Ale do tej przystawki niebawem jeszcze wrócę.

[cirrostrato]

Ximian będzie wywalał (grat stoi u mnie na Zaciszu) TV z ekranem ponad 50cali, odpala, wchodzić można w tryb serwisowy, niby OK a dalej nie daje rady, matryca bez wad, trafi na elektroszrot (firma utylizacyjna sama odbiorze) jak nikt nie weźmie......

[Alek]

Mark

Na polecaną literaturę przyjdzie jeszcze czas... Chciałbym, abyś na razie częściowo zapoznał się z moim falsyfikatem . Jak widzisz, pokusiłem się o wersję dwukanałową. Czterokanałowa wersja wymagałaby zużycia jeszcze 8 tranzystorów i 4 diod, a nie wniosłoby to już moim zdaniem zbyt wiele ciekawego do sprawy. Moją przystawkę podłączam póki co do monitora, ale może kiedyś jeszcze dołoży się modulator. To, co różni te wszystkie przystawki na bazie radzieckiego "Radio" od tej mojej, to układ synchronizacji, Mark...

Zrobiłem go najlepiej jak umiałem, ale kosztowało to kilka tranzystorów i diod. Aby uformować ładny sygnał synchronizacji, zbudowałem jeszcze trzeci tranzystorowy wzmacniacz- komparator, identyczny z układem znanym Ci z przystawki. Wejście tego komparatora w zasadzie łączy się z wejściem sygnału, a więc z wejściem jednego z kanałów, ewentualnie z zewnętrznym sygnałem, z którym chcemy się synchronizować. Zamiast piłokształtnego przebiegu, do wzmacniacza -komparatora podaję jeszcze sygnał stały z potencjometru. Pozwala to ustawić próg generowania impulsów prostokątnych na wyjściu wzmacniacza-komparatora: impulsów może nie być wcale (wtedy nie będzie żadnej synchronizacji) lub impulsy będą, szersze lub węższe. Częstotliwość ich jest oczywiście równa częstotliwości przebiegu synchronizującego. Regulacja szerokości tych impulsów wprowadza pewne przesunięcie fazy względem przebiegu synchronizującego. Ten fakt jest bardzo istotny, bowiem impulsy prostokątne z wyjścia wzmacniacza- komparatora są różniczkowane i są podawane na generator samodławny o częstotliwości odchylania pionowego. Częstotliwość tego generatora jest w pewnym zakresie regulowana. Jak wiadomo, generator samodławny będzie pracować jak dzielnik częstotliwości. Jeśli np. częstotliwość wolnobieżnego generatora będzie wynosić np. 48 Hz, a będą podawane impulsy synchronizacji np. 100 Hz, to generator ten będzie się wyzwalać dzięki tym impulsom wcześniej, a więc zacznie generować impulsy 50 Hz. Stopień podziału w takich dzielnikach sięga zazwyczaj 5, czasem 7 i wtedy pracują one bardzo stabilnie. Dla wyższych stopni podziału stabilność jest gorsza. Wykorzystałem ten fakt, Mark. Ten generator samodławny wytwarza de facto impulsy synchronizacji pionowej. Są one co prawda jeszcze formowane i dodawane do całkowitego sygnału wizyjnego, co wymagało znów ze 2 czy 3 diod i jednego tranzystora, ale to szczegół. Te impulsy mogą być trochę oszukane, tzn. ich częstotliwość nie musi być równa dokładnie 50 Hz. Po to generator samodławny jest przestrajalny . Wytwarzamy więc sobie w przystawce odpowiednie impulsy synchronizacji pionowej, synchronizowane badanym przebiegiem, a jeśli telewizor ma pokrętło od synchronizacji pionowej, będzie posłuszny tym oszukanym impulsom i uzyskamy szerszy zakres synchronizacji, tj. nie tylko dla częstotliwości równej dokładnie n*50 Hz, gdzie n jest liczbą całkowitą, ale w okolicach tej częstotliwości. Posiadany monitor nie ma wprost wyprowadzonego pokrętła synchronizacji pionowej, a mimo to synchronizacja następuje np. dla częstotliwości ok. 97-103 Hz, 147-153 Hz, 197-203 Hz itd. Przy ok. 500 Hz synchronizacja nie jest trwała- żądany stopień podziału generatora samodławnego jest już za wysoki. Gdyby pokrętło synchronizacji w monitorze było dostępne, zakres synchronizacji byłby zapewne szerszy od podanych przedziałów. Synchronizacja jest pełna, tzn. badany przebieg pozostaje nieruchomy. Można jego początek przesuwać w pewnym zakresie regulując poziom napięcia stałego, podawanego do komparatora.

Pozostaje jeszcze zastanowić się, czy pełna synchronizacja może się do czegoś przydać. Moim zdaniem tak. Zwłaszcza, jeśli chcieć próbować tę przystawkę wykorzystać jako charakterograf...

[Einherjer]

Fajna płytka "drukowana" Jak mocujesz metalowe paski do płytki? Jakimś klejem, który wytrzymuje temperaturę lutowania?

[Alek]

Nie, to są typowe łączówki. Wystarczy w płytce tekstolitowej powiercić otwory, przełożyć łączówkę i zagiąć jej dwa skrzydełka.

[MarekSCO]

Aleksandr
Ogarnąłem zasadę działania Twojego wynalazka.
Wydaje mi się, że podszedłeś do tematu naprawdę na serio

Ciekawiło mnie na ile moja przystawka wytrzyma "przesiadkę" z Lenina na większy obrazek.
Podłączyłem do większego telewizorka ( 14 cali chyba )
No i powiem Ci... Tak sobie to wygląda... Nie rewelacja...
Ja na razie nie znajduję czasu na eksperymenty z układami odchylania i synchronizacji...
Jeszcze nie pora na to.
Ale naprawdę ważne obecnie są dla mnie księgi z początków telewizji...
Obecnie pracuję nad torem UHF do Lenina ( modulator gotowy, heterodyna odbiornika też )
A potem chciałbym jeszcze obskoczyć SHF i przygotować się do eksperymentów
z telewizją FM...
Dlatego muszę szybko nadrobić doniosłe wyczyny mojej sklerozy

[MarekSCO]

Aleksandr
A zamierzasz opublikować gdzieś schemat tego układu?
Interesowałoby mnie właśnie szczególnie to co uznałeś za szczegół
Formowanie i dodawanie impulsów do sygnału wizyjnego.