Regulator barwy dźwięku - E88CC

[Jurek O]

Te kondensatory sprzęgające są najbardziej newralgicznym elementem toru dla najniższych częstotliwości-oprócz transformatora wyjściowego!Dlatego ich wartość trzeba liczyć nie dla pasma korektora czy możliwości źródła,lecz dla TRANSFORMATORA,który zastosujemy.Przesadzenie z dołem pasma przy przeciętnym transformatorze spowoduje wzrost zniekształceń{zwłaszcza w przypadku słuchania pewnych gatunków muzyki-dla kwartetu smyczkowego to nie ma znaczenia }.Tak że warto zaprojektować druk na kilka typów kondensatorów do wyboru .

Marek i znów cenna uwaga, dopisuję do mojej tzw. listy złotych myśli - dziękuję. Natomiast ten regulator ma być jak już pisałem w miarę uniwersalny.
I może będzie wykorzystywany do sterowania również tranzystorowym wzmacniaczem mocy (po co ? nie wiem ), więc rozbieram temat dalej na atomy.

Jakub to o czym piszesz doskonale opisuje M. Feszczuk w rozdziale pt. "Układy regulacji barwy dźwięku". Dość mocno pobawiłem się tutaj symulatorem "ołówkowo-kartkowym" co polecam każdemu, ponieważ teraz zabawa np. takim "Tone Stack Calculator" jest bardziej świadoma.

Na koniec opisu obliczania rozpatrywanego tu regulatora (mostka) stoi:

Aby układ prawidłowo pracował, niezbędne jest spełnienie dwóch warunków:
1. Impedancja wyjściowa stopnia sterującego powinna mieć wartość możliwie małą ( < 1 kΩ).
2. Wartość impedancji stopnia następnego, obciążającego korektor, powinna być duża ( > 100 kΩ).

I teraz tak jak napisał Wiesław, iż przy wartości 1 uF mamy 15 Hz. Co znów doskonale się wpisuje w uwagi Marka. Lecz nie spełnia warunku " < 1 kΩ " dla 20 Hz tylko dopiero dla około 160 Hz.

Coś mi się wydaje, że całą sytuację źle rozpatruję oraz przyjąłem błędne założenia

Jurek

P.S.
A czemu by nie wstawić jako C7 (C8) kondensatora elektrolitycznego o wartości np. 10 uF ? W układach nie zawierających lamp tylko elementy dyskretne w torze audio pełno tam "elektrolitów" i wszystko ma się dobrze

[kubafant]

Kondensatory elektrolityczne mają (w stosunku do innych typów kondensatorów) słabe parametry jakościowe, wobec czego unika się stosowania ich w miejscach, gdzie można zastosować kondensatory stałe. W układach lampowych, ze względu na wysokoimpedancyjny ich charakter, konieczność zastosowania kondensatorów o znacznych pojemnościach (powyżej 0,1 uF) zachodzi rzadko: jedynie do bocznikowania rezystorów katodowych oraz w filtrach zasilania.

Pozdrawiam,
Jakub

[Marek7HBV]

Coś mi się wydaje, że całą sytuację źle rozpatruję oraz przyjąłem błędne założenia

No właśnie W obliczeniach za R uznaje się wszystko co jest przed i po C,a w szczególności w tym przypadku R17 i to co jest po nim.

[AZ12]

Witam

W przypadku lamp E88CC stopnie napięciowe można sprzęgać z wtórnikami katodowymi bezpośrednio, co zmniejsza ilość kondensatorów sprzęgających w układzie.

W układach lampowych, ze względu na wysokoimpedancyjny ich charakter, konieczność zastosowania kondensatorów o znacznych pojemnościach (powyżej 0,1 uF) zachodzi rzadko: jedynie do bocznikowania rezystorów katodowych

Stosując polaryzację ujemnym napięciem z zasilacza można wyeliminować filtry katodowe.

[Jurek O]

No właśnie W obliczeniach za R uznaje się wszystko co jest przed i po C,a w szczególności w tym przypadku R17 i to co jest po nim.

I prawie wszystko jasne

[Jurek O]

Czy stosowanie C17 (C18) przed wtórnikiem katodowym jest:

a). Konieczne ?
b). Niekonieczne ale wskazane ?
c). Inny powód ?
e). A co gdyby to był nie wtórnik katodowy a zwykły wzmacniacz oporowy ?

[tszczesn]

Jest w tym układzie niezbędne, ze względu na różnicę potencjałów po obu jego stronach. Siatka lampy U3.1 (U3.2) jest na wysokim potencjale, a układ regulacji barwy po lewej stronie kondensatora ma stały potencjał masy.

[Jurek O]

Dziękuję

[kubafant]

Kondensator 100 nF do siatki wtórnika to gruba przesada. W podanym układzie dolna częstotliwości graniczna (-3 dB) wyniesie ok. 0,05 Hz.
Zdecydowanie wystarczy 1 nF.

Pozdrawiam,
Jakub

[Jurek O]

Jakub dzięki za nadzór
Ale patrzę też na to co mam z "przydasiów" w szufladkach i akurat Miflex'owych setek mam sporo

Jurek

[Wiech]

Kondensator 100 nF do siatki wtórnika to gruba przesada. W podanym układzie dolna częstotliwości graniczna (-3 dB) wyniesie ok. 0,05 Hz.
Zdecydowanie wystarczy 1 nF.

Pozdrawiam,
Jakub

Jak to policzono?

[kubafant]

Dolna częstotliwość graniczna jest odwrotnie proporcjonalna do iloczynu pojemności sprzęgającej i rezystancji wejściowej. Impedancja wejściowa wtórnika katodowego nie jest równa rezystancji opornika siatkowego, które to błędne założenie przyjmuje się często, ignorując USZ występujące w tym układzie. Dzięki działaniu całkowitego ujemnego sprzężenia zwrotnego (całe napięcie sygnału z wyjścia podawane jest na wejście) impedancja wejściowa zostaje zwielokrotniona. Skala tego zjawiska zależy od współczynnika wzmocnienia lampy. W tym wypadku wynosi on 33, więc wzmocnienie wtórnika katodowego wyniesie 33/34. Impedancja wejściowa będzie ilorazem oporności 1 M (opornik siatkowy) i dzielnika równego różnicy wzmocnienia wtórnika i jedności (w tym wypadku 1/34). Wynikowa impedancja wejściowa 34 M i pojemność sprzęgająca 100 nF tworzą filtr górnoprzepustowy o dolnej częstotliwości granicznej wynoszącej ok. 0,05 Hz.

Od razu zastrzegam, że obliczenia są miejscami przybliżone (np. zaniedbuje się niezablokowaną oporność 470 omów, na której odkłada się napięcie sygnału), ale do tego celu (wykazania błędnego doboru kondensatora sprzęgającego) precyzja jest wystarczająca.

Proszę wybaczyć formę, w jakiej przedstawiłem te obliczenia, ale nie ma tu chyba łatwego narzędzia do edycji równań, a pisać na kartce, skanować i wysyłać... nie chce mi się.

Audiofil brzydzi się ujemnym sprzężeniem zwrotnym, które się podaje z wyjścia na wejście, przez jakiś fizyczny opornik, czasem opornik i kondensator. Wtedy to jest be. Ale jak się to samo USZ uskuteczni bez widocznej na schemacie pętli, to wtedy jest cacy. A to jest dokładnie to samo, jakby sygnał sprzęgnąć z anody na siatkę opornikiem, nawet analogicznie się nazywa - anode follower. Układ taki wykorzystuje się na przykład w jednym z odwracaczy fazy - tzw. kołysce (see-saw, floating paraphase).

Pozdrawiam,
Jakub

[Einherjer]

Skala tego zjawiska zależy od współczynnika wzmocnienia lampy. W tym wypadku wynosi on 33, więc wzmocnienie wtórnika katodowego wyniesie 33/34. Impedancja wejściowa będzie ilorazem oporności 1 M (opornik siatkowy) i dzielnika równego różnicy wzmocnienia wtórnika i jedności (w tym wypadku 1/34). Wynikowa impedancja wejściowa 34 M i pojemność sprzęgająca 100 nF tworzą filtr górnoprzepustowy o dolnej częstotliwości granicznej wynoszącej ok. 0,05 Hz.

Od razu zastrzegam, że obliczenia są miejscami przybliżone (np. zaniedbuje się niezablokowaną oporność 470 omów, na której odkłada się napięcie sygnału), ale do tego celu (wykazania błędnego doboru kondensatora sprzęgającego) precyzja jest wystarczająca.

Większą niedokładność powoduje to, że nie uwzględniasz wpływu obciążenia, choćby samego R14.

[kubafant]

Oczywiście. Obliczenia są przybliżone, bo i chodzi mi o rząd wielkości, a nie dokładny wynik. Wiadomo, że w danych warunkach wzmocnienie będzie mniejsze od współczynnika wzmocnienia (aczkolwiek ze względu na b. niską rezystancję wewnętrzną ECC88 wpływ ten nie będzie bardzo znaczny), wobec czego i głębokość USZ, a zatem i zwielokrotnienie impedancji wejściowej będą odpowiednio mniejsze.

Pozdrawiam,
Jakub

[Romekd]

Czołem.
W układach z bootstrapowanym rezystorem polaryzującym siatkę lampy (bazę lub bramkę tranzystora) nie zaleca się stosowania kondensatorów o zbyt małych pojemnościach, gdyż często skutkuje to sporym podbiciem (zafalowaniem) charakterystyki w pobliżu dolnej częstotliwości granicznej. W ogóle ograniczanie pasma wzmacniacza od dołu przez stosowanie małych pojemności sprzęgających w kilku stopniach nie jest moim zdaniem właściwe. Często widywałem wzmacniacze, w których każdy stopnień układu wprowadzał tłumienie 3 dB przy częstotliwości ok. 20...40 Hz (autor układu twierdził, że kolumny i tak niższych częstotliwości nie przeniosą...), co powodowało, że dolna częstotliwość wzmacniacza wypadała znacznie wyżej, a całe urządzenie wprowadzało ogromne przesunięcia fazy dla tonów niskich (na ekranie oscyloskopu przebieg prostokątny dla częstotliwości 100 Hz wyglądał fatalnie). Duże przesunięcia fazy w paśmie przenoszenia wzmacniacza są niepożądane, gdyż negatywnie wpływają na brzmienie (a czasami też na stabilność, po zamknięciu pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego).

Pozdrawiam
Romek