Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Elektronika retro

Moderatorzy: gsmok, tszczesn, Romekd, Einherjer, OTLamp

Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: Tomek Janiszewski »

kubafant pisze: czw, 9 lutego 2023, 22:07 niepokoi mnie duża amplituda tętnień, ma to być wszakże powielacz 4-krotny (nie ma odpowiedniego słowa w języku polskim pasującego za angielskie quadrupler ...poczwarzacz? :lol:).
No po prostu nie wierzę w te duże tętnienia. Z jakimi kondensatorami? Żaden problem to przesymulować, szczególnie że model transformatora (uwzględniający napięcie jałowe oraz rezystancję wewnętrzną) możesz stworzyć na podstawie istniejącego w realu. Przy tym nie wszystkie kondensatory powielacza muszą mieć dużą pojemność, wystarczy obciążyć wyjście powielacza jednym kondensatorem z + na masę a tętnienia będą małe. Od pojemności pozostałych kondensatorów zależeć będzie praktycznie tylko impedancja wewnętrzna powielacza.
Znalazłem rdzenie o średnicy 30 mm, prod. Siemens, o AL=250. Czy takie będą dobre?
Mają szansę być, AL 250 wskazuje na obecność szczeliny. Dobrze byłoby zobaczyć na oscyloskopie przebieg prądu w uzwojeniu (np. włączając rezystor bezindukcyjny rzędu 0.1 oma w szereg z uzwojeniem kolektorowym od strony +5V), czy nie odbiega od trójkątnego. Gdyby wierzchołki były strome (co wskazywałoby na nasycanie się rdzenia) - należy zmniejszyć liczbę zwojów lub powiększyć szczelinę, np. wstawiając pierścieniową przekładkę między połówki rdzenia
Druga kwestia jest taka, że są sklejone, jakby żywicą albo jakimś klejem. Ciekawe czym można by to ruszyć.
Spróbuj na początek acetonem lub octanem etylu, a następnie toluenem. Jeżeli żaden z tych rozpuszczalników nie ruszy kleju nawet powierzchniowo - znaczyłoby to że użyto żywicy chemoutwardzalnej, np. epoksydowej. Taką można ruszyć jedynie nagrzewając rdzeń do wysokiej temperatury, ale może wówczas pęknąć, na pewno zaś trafi szlag znajdujący się wewnątrz karkas którego niedasie już wykorzystać.
Awatar użytkownika
kubafant
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2899
Rejestracja: sob, 11 stycznia 2014, 20:11
Lokalizacja: Białystok

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: kubafant »

Tomek Janiszewski pisze: pt, 10 lutego 2023, 08:20 No po prostu nie wierzę w te duże tętnienia. Z jakimi kondensatorami?
10 uF (MKSE). Chciałem dać 4,7 uF (mam ich więcej), ale wtedy /przy tym samym napięciu wejściowym/ średnie napięcie na wyjściu wynosiło zaledwie 130 V.
Mają szansę być, AL 250 wskazuje na obecność szczeliny.
Szczelina jest na pewno, jest bowiem i wkręt do regulowania indukcyjności, były to rdzenie zakupione z myślą o stereodekoderze, ale projekt na razie nie jest realizowany, poza tym rdzenie kupiłem z zapasem.
Spróbuj na początek acetonem lub octanem etylu, a następnie toluenem. Jeżeli żaden z tych rozpuszczalników nie ruszy kleju nawet powierzchniowo - znaczyłoby to że użyto żywicy chemoutwardzalnej, np. epoksydowej. Taką można ruszyć jedynie nagrzewając rdzeń do wysokiej temperatury, ale może wówczas pęknąć, na pewno zaś trafi szlag znajdujący się wewnątrz karkas którego niedasie już wykorzystać.
Właśnie uszkodzenia karkasów, włącznie z rozpuszczeniem w użytym rozpuszczalniku, najbardziej się obawiam. Ale z drugiej strony, to tylko szpulka z plastyku... najwyżej wytoczę z tarnamidu.

Pozdrawiam,
Jakub
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Olkus
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2851
Rejestracja: śr, 12 maja 2021, 10:57
Lokalizacja: Kraków/Węglówka
Kontakt:

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: Olkus »

Jest dobry sposób na rozklejanie rdzeni transformatorów.
Bierzemy garnek, wodę i wrzucamy do wrzątku, gotujemy przynajmniej 10 min, ale więcej nie zaszkodzi, jeśli rdzeń sam się nie rozklei to bierzemy go gorącego przez szmatkę (aby się nie poparzyć) i delikatnie poruszamy tak aby wyjąć z karkasu.
Wiele transformatorów impulsowych tak rozebrałem w celu pozyskania rdzeni i karkasów (dwa zasilacze impulsowe zrobiłem na takich z odzysku z zasilaczy).

Pozdrawiam,
A.
Kupię lampy: 35Z4GT, 12K8GT,
Awatar użytkownika
AZ12
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5423
Rejestracja: ndz, 6 kwietnia 2008, 15:41
Lokalizacja: 83-130 Pelplin

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: AZ12 »

Witam
Olkus pisze: pt, 10 lutego 2023, 10:04 Jest dobry sposób na rozklejanie rdzeni transformatorów.
Bierzemy garnek, wodę i wrzucamy do wrzątku, gotujemy przynajmniej 10 min, ale więcej nie zaszkodzi, jeśli rdzeń sam się nie rozklei to bierzemy go gorącego przez szmatkę (aby się nie poparzyć) i delikatnie poruszamy tak aby wyjąć z karkasu.
Dobra metoda, ale to dość długo trwa. Szybciej robię opalarką nastawioną na moc 1500W, oczywiście w garażu żeby nie uwolnić ewentualnych zapachów spalenizny.
Ratujmy stare tranzystory!
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: Tomek Janiszewski »

AZ12 pisze: pt, 10 lutego 2023, 10:15 Dobra metoda, ale to dość długo trwa. Szybciej robię opalarką nastawioną na moc 1500W, oczywiście w garażu żeby nie uwolnić ewentualnych zapachów spalenizny.
Wtedy niestety może pęc. :cry:
Awatar użytkownika
Tomek Janiszewski
3125...6249 postów
3125...6249 postów
Posty: 5263
Rejestracja: śr, 19 listopada 2008, 15:18

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: Tomek Janiszewski »

kubafant pisze: pt, 10 lutego 2023, 09:42
Tomek Janiszewski pisze: pt, 10 lutego 2023, 08:20 No po prostu nie wierzę w te duże tętnienia. Z jakimi kondensatorami?
10 uF (MKSE). Chciałem dać 4,7 uF (mam ich więcej), ale wtedy /przy tym samym napięciu wejściowym/ średnie napięcie na wyjściu wynosiło zaledwie 130 V.
A dlaczego nie z elektrolitami, o pojemności o rząd wielkości większej? Audiofilem wszak nie jesteś, aby się brzydzić elektrolitami nawet w zasilaniu. :wink: One doskonale nadają się w tym zastosowaniu (bez względu na liczbę stopni), i wcale nie muszą być bipolarne. Trzeba tylko włączyć je we właściwym kierunku. Tylko nie próbuj żenić powielacza z przetwornicą. Ona przestanie być wówczas zaporową, i warunki pracy tranzystora znacznie się pogorszą.
Szczelina jest na pewno, jest bowiem i wkręt do regulowania indukcyjności, były to rdzenie zakupione z myślą o stereodekoderze, ale projekt na razie nie jest realizowany, poza tym rdzenie kupiłem z zapasem.
Do czego byś ich nie zastosował - obojętnym bykiem musisz je uprzednio rozebrać. Mam nadzieję że rdzeń regulacyjny nie został zaklejony na głucho? Gdyby tak było - na przetwornicę przeznacz ten z którego nie dał się wykręcić bez uszkodzenia.
Właśnie uszkodzenia karkasów, włącznie z rozpuszczeniem w użytym rozpuszczalniku, najbardziej się obawiam.
Toteż nie miałem na myśli kąpieli całych transformatorów w rozpuszczalniku, lecz na początek pocieranie zwilżoną szmatką bocznych powierchni rdzeni.
Ale z drugiej strony, to tylko szpulka z plastyku... najwyżej wytoczę z tarnamidu.
Może u siebie znajdę jakiś pasujący karkas.
anodeon
100...124 posty
100...124 posty
Posty: 103
Rejestracja: wt, 2 sierpnia 2016, 12:28
Lokalizacja: Kraków

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: anodeon »

Dzień dobry.
eprzemeks pisze: czw, 9 lutego 2023, 14:01 Sprawdziłem go właśnie ze wzorcem rubidowym metodą zdudnień — 0.26 Hz odchyłki, co daje 4.5 ms na dzień (1.6 s na rok). Jak na nieregulowany za swojej kariery u mnie, to całkiem nieźle. Skoro już rozstawiłem zabawki, to mogę go pokręcić...
Wreszcie jakieś ciekawe i konkretne informacje - dziękuję! Czy sprawdzał również Pan "retrace" tego OCXO? Tzn. czy po wyłączeniu, wystudzeniu i ponownym nagrzaniu wraca "w punkt" do uprzednio ustawionej częstotliwości? Jeśli nie tajemnica - jakiego wzorca Rb Pan użył (typowo laboratoryjny, czy już z tych ostatnio coraz bardziej dostępnych "dla maluczkich", że tak powiem...)?

A.
eprzemeks
10...14 postów
10...14 postów
Posty: 14
Rejestracja: ndz, 6 stycznia 2013, 13:07

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: eprzemeks »

Nie sprawdzałem jeszcze "retrace", ale brzmi ciekawie, więc trochę potestuję i dam znać. Po regulacji odchyłkę mam mniejszą niż 0.006 Hz (36 ms na rok), zobaczymy jak się utrzyma.

Początkowo chciałem zastosować taki chiński wzorzec Rb, ale pojawił się ten wątek i stwierdziłem, że lepiej pracować dopóki mam motywację, zamiast czekać na przyjście wzorca. Do pomiarów korzystam ze wzorca Stanford Research Systems:

Wzorzec Rb
Wzorzec Rb
anodeon
100...124 posty
100...124 posty
Posty: 103
Rejestracja: wt, 2 sierpnia 2016, 12:28
Lokalizacja: Kraków

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: anodeon »

Bardzo Panu dziękuję, poczytam dokumentację PRS10.

A.
eprzemeks
10...14 postów
10...14 postów
Posty: 14
Rejestracja: ndz, 6 stycznia 2013, 13:07

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: eprzemeks »

Sprawdziłem jak zmienia się częstotliwość w trakcie nagrzewania:
Początkowy okres pracy
Początkowy okres pracy

Na początku startuje z kilkudziesięcioma Hz odchyłki, i dopiero po 3 godzinach się jako-tako stabilizuje:
Stabilizacja
Stabilizacja

Ostatecznie fluktuuje sobie w ten sposób — spadek na końcu to efekt mojego przyjścia, pewnie zmieniła się temperatura otoczenia:
Praca po nagrzaniu
Praca po nagrzaniu

Trochę odjechał od kalibracji, ale, mimo wieku, nadal spełnia parametry deklarowane przez producenta.
anodeon
100...124 posty
100...124 posty
Posty: 103
Rejestracja: wt, 2 sierpnia 2016, 12:28
Lokalizacja: Kraków

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: anodeon »

Super!
eprzemeks pisze: pt, 17 lutego 2023, 11:58 Na początku startuje z kilkudziesięcioma Hz odchyłki, i dopiero po 3 godzinach się jako-tako stabilizuje:
Chyba większość tych "staroci", o stosunkowo dużych gabarytach, potrzebuje paru godzin na stabilizację... W perspektywie długofalowej też będą zachodziły zmiany, związane chociażby ze starzeniem się kwarcu i elementów generatora. Co ciekawe, zmiany mogą mieć różny charakter (załącznik) - można je (dla danego typu generatora) opisać równaniem i spróbować wprowadzić jakąś kompensację (np. programową).
eprzemeks pisze: pt, 17 lutego 2023, 11:58
Ostatecznie fluktuuje sobie w ten sposób — spadek na końcu to efekt mojego przyjścia, pewnie zmieniła się temperatura otoczenia:
I bardzo dobrze, że fluktuuje względem stałej, średniej wartości - nie ma tu jakiegoś trendu rosnącego, czy malejącego. Można uśredniać wynik z kilku pomiarów
eprzemeks pisze: pt, 17 lutego 2023, 11:58
Trochę odjechał od kalibracji, ale, mimo wieku, nadal spełnia parametry deklarowane przez producenta.
Ale odjechał po wyłączeniu i ponownym włączeniu, czy w trakcie nieprzerwanej pracy? Jeśli to pierwsze (retrace) to chyba taki urok tych układów z termostatem: w mniejszym lub większym stopniu robił mi to każdy OCXO. Jak odchyłka nie przekracza parametrów podanych przez producenta - to OK. Wpływ na retrace może mieć również ponowne rozpoczęcie pracy w trochę innej temperaturze otoczenia (jak Pan wykazał). Podobne zjawisko widać na wykresach w artykule.

Jak dla mnie świetne wyniki jak na tak wiekowy sprzęt. Ten generator przez większość czasu "leżał", czy był używany?
Załączniki
Longtermagingofoscillators.pdf
(708.84 KiB) Pobrany 74 razy
eprzemeks
10...14 postów
10...14 postów
Posty: 14
Rejestracja: ndz, 6 stycznia 2013, 13:07

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: eprzemeks »

Dziękuję za ciekawą publikację — muszę przyznać, że autorzy wykazali się ogromną cierpliwością!
anodeon pisze: sob, 18 lutego 2023, 14:19 Ale odjechał po wyłączeniu i ponownym włączeniu, czy w trakcie nieprzerwanej pracy?
Zanim przystąpiłem do tego pomiaru, to wyłączany był kilka razy, a także przenoszony pomiędzy różnymi pomieszczeniami.
anodeon pisze: sob, 18 lutego 2023, 14:19 Jak dla mnie świetne wyniki jak na tak wiekowy sprzęt. Ten generator przez większość czasu "leżał", czy był używany?
Kupiłem go ok. 2 lata temu, wcześniej nie mam pojęcia co się z nim działo, ale podejrzewam, że pochodzi z demontażu z jakiegoś urządzenia. Gdy go otrzymałem, to chwilę się nim pobawiłem, ale do momentu budowy zegara leżał nieużywany.
cirrostrato
6250...9374 posty
6250...9374 posty
Posty: 6270
Rejestracja: sob, 5 listopada 2005, 15:51
Lokalizacja: Warszawa

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: cirrostrato »

staszeks
2500...3124 posty
2500...3124 posty
Posty: 2940
Rejestracja: sob, 18 września 2004, 19:38
Lokalizacja: Bielsko-Biała

Re: Zegar NIXIE w stylu lat 70.

Post autor: staszeks »

poniewaz o generatorach mowa to tu link do książeczki na temat generatorów.
https://libarch.nmu.org.ua/handle/GenofondUA/72457
9po rosyjsku)
jak najbardziej w stylu 70
(wydanie (u mnie) 1972
sam sobie w życiu
jakoś nie radzę
więc biuro porad
dla innych prowadzę
/Sztaudynger/
ODPOWIEDZ